۱۴-۶-۲٫ چارچوب تحلیلی برای ارتقاء فنبازار
( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )
تحلیل‌های مربوط به سیستم‌های نوآوری عمدتاً با رویکرد نهادی یا کارکردی انجام می‌شوند. در مورد فنبازار، با توجه به ادبیات موجود می‌توان از کارکردهایی که برای نهادهای میانجی پیشنهاد شده است، استفاده کرد. جدیدترین نمونه این نوع تحلیل که توسط کیللو و همکاران (Kilelu etal, 2011) مورد استفاده قرار گرفته، شش کارکرد مختلف را برای تحلیل نهادهای میانجی در سیستم کشاورزی کنیا مورد بررسی قرار داده است. اخیراً نیز هنون و همکاران (Hannon etal, 2014) نیز از این رویکرد برای تحلیل بخش انرژی انگلستان استفاده کردهاند. کارکردهای مورد استفاده این چارچوب تحلیلی عبارتند از :
تحریک و بیان تقاضای فناوری
شبکهسازی
دلالی دانش و فناوری
مدیریت فرایند نوآوری
ایجاد ظرفیت نوآوری
پشتیبانی نهادی
علاوه بر کارکردهای شش‌گانه فوق، هنون به سه موضوع دیگر به‌عنوان ویژگی‌های میانجی اشاره میکند:
اول اینکه اگر فرض بر این گذاشته شود که هدف نهادهای میانجی (و فنبازار) توسعه نوآوری است در آن صورت می‌توان گفت که نوآوری از چند مرحله پیاپی تشکیل‌شده و عبور از یک مرحله به مرحله دیگر دشوار و همراه با هزینه است. در میان عبور از توسعه به تجاری‌سازی که در ادبیات به آن عبور از “دره مرگ” میگویند بسیار دشوار است. نهادهای میانجی در واقع مانند پلی هستند که عبور را ممکن میسازند. به‌بیان‌دیگر، نهادهای میانجی تنها سازمان‌هایی هستند که به‌صورت هدفمند بین این دو مرحله قرار می‌گیرند و جامعه تحقیقات و توسعه فناوری را به کسب‌وکار متصل می‌کنند.
دوم اینکه نهادهای میانجی، سازمان‌هایی خنثی، مستقل و بی‌طرف هستند یعنی از شرکت، سازمان و یا استراتژی خاصی طرفداری نمی‌کنند و باید از اعتبار کافی برخوردار باشند . در رابطه با این موضوع بر اساس نظر کولدونی و همکاران (Kolodny etal, 2001) ، شش عامل در اعتبار و در نتیجه در ارتقاء نهادهای میانجی دخیل است:
آگاهی شرکت‌ها از وجود فنبازار و امکان دسترسی به آن
قابل اطمینان بودن فنبازار برای شرکت‌ها
دسترسی داشتن فنبازار به منابع دانش و اطلاعات و فناوری و نوآوری (منظور شرکت‌ها و سازمان‌های دارای دانش و فناوری است)
معتبر بودن فنبازار از دید منابع فوق
توانایی فنبازار در پاسخگویی سریع به نیاز شرکت‌ها
برخورداری فنبازار از توانمندی‌هایی که شرکت‌ها در آن‌ها ضعف دارند
سوم اینکه نهادهای میانجی طبق نظر وینچ و کورتنی (Winch & Courtney, 2007)، باید اختصاصاً نقش میانجی را ایفا کنند، نه اینکه میانجیگری یکی از نقشهای جانبی و فرعی آن‌ها باشد.
با توجه به مطالب فوق چارچوب تحلیلی زیر را برای ارتقاء فنبازار می‌توان پیشنهاد نمود:
تبیین تقاضا
فنبازار باید بتواند تقاضای فناوری را برای دارندگان و توسعه‌دهندگان فناوری مشخص کند. برای این هدف باید اطلاعات لازم را از صنایع و سازمان‌ها جمعآوری نماید. با بهره گرفتن از روش‌های ارزیابی نیاز فناوری و ارزیابی شکاف دانش، نسبت به تعیین و تبیین نیازهای فناوری اقدام کند.
شبکهسازی
فنبازار باید همکاران بالقوه را شناسایی و انتخاب کند و مکانیزهایی را برای ارتباط آن‌ها و همچنین همکاری آن‌ها با یکدیگر فراهم کند
ظرفیت سازی
فنبازار باید قادر باشد به صنایع در ظرفیت‌سازی برای ایجاد شرکت‌های جدید، دریافت مجوزهای لازم، استانداردسازی، توسعه مهارت‌های فردی و توسعه مهارت‌های مدیریتی کمک کند
مدیریت فرایند نوآوری
فنبازار باید به طرفین عرضه و تقاضا در مدیریت تعارض، انجام مذاکرات، ایجاد اعتماد متقابل و اشتراک دارایی‌های مکمل کمک کند و فضای یادگیری را برای طرفین فراهم نماید
دلالی دانش و فناوری
فنبازار باید امکان مبادله دانش و فناوری را از طریق اطلاع رسانی، ارائه مشاوره و زمینه‌سازی برای تماس مستقیم بین افراد فنی فراهم آورد و عرضه و تقاضا را با هم جفت‌وجور کند
پشتیبانی نهادی
فنبازار باید در زمینه سیاستگذاری و تدوین قوانین و مقررات مناسب برای مبادلات دانش و فناوری نیز فعالیت کند
اطلاع رسانی
فنبازار باید با اطلاع رسانی مناسب، شرکت‌ها و سازمان‌ها را از وجود امکانات خود مطلع سازد و اعتماد و اطمینان آن‌ها را نسبت به توانایی خود جلب نماید
پاسخگویی
فنبازار باید بتواند آنچه شرکت‌ها در آن ضعف دارند را برای آن‌ها فراهم کند و بتواند در کمترین زمان به نیاز آن‌ها پاسخ گوید.
۱۵-۶-۲٫ ذینفعان فنبازار
در فعالیتهای اقتصادی، ذینفعان به دو دسته اصلی و فرعی تقسیمبندی می‌شوند (رمضانی، ۱۳۹۱):
ذینفعان اصلی: آن دسته از عوامل که مستقیماً در تبادل اقتصادی در بازار فعالیت می‌کنند یا بر آن اثر میگذارند؛ مانند عرضهکنندگان یا مشتریان.
ذینفعان فرعی: آن دسته از عوامل که غیرمستقیم بر تبادل اقتصادی بازار اثر میگذارند یا اثر میپذیرند؛ مانند بخشهای پشتیبان کسب‌وکار و رسانهها.
فنبازار، یک ابر مدل برای بازارهای خاص فناوری است. موضوع ویژه فنبازار دارای دو ویژگی مهم زیر است:
فنبازار بستر کسب‌وکار است.
فنبازار، بر پایه یک شبکه شکل میگیرد.
با توجه به این دو ویژگی و از نظر فعالیت مستقیم و غیرمستقیم، ذینفعان اصلی و فرعی فنبازار عبارتند از:
ذینفعان اصلی: عرضهکنندگان، مشتریان، تأمین‌کنندگان مناسب مالی، سرمایهگذاران، مالکان یا سهامداران و حکومت
ذینفعان فرعی: بخشهای پشتیبان کسب‌وکار، جامعه، گروههای اجتماعی و رسانهها.
رمضانی (۱۳۹۱) با بررسی دستاوردهای نظری مربوط به فنبازار، تجارب الگوهای نمونه و اسناد بالادستی کشور به استخراج ذینفعان فنبازار با توجه به شرایط بومی ایران پرداخته است. در جدول زیر، ذینفعان در سه سطح «ذینفعان کلان»، «گروه ذینفعان» و «ذینفع» ارائه شدهاند.
جدول ۵-۲٫ ذینفعان فنبازار
ذینفع کلان گروه ذینفعان
