گسیختگی ذهنی

گسیختگی تعاملی

گسیختگی پنداشتی

بسیاری از آنها مستقیماً در مورد چگونگی حادثه صحبت کردند. بعضی ابتدا تاریخچه­ای از شرایط خانوادگی و موقعیت اجتماعی خود گفتند و تعدادی از آنها با مقدمه­ای از زندگی زناشویی و یا مشکلاتی که مسبب اصلی این حادثه بود، سخن خود را آغاز کردند. هرچه که در مصاحبه ها عمیق می­شدم و یا مصاحبه های دیگری انجام می­دادم متوجه شدم که سوختگی رویدادی است که اگرچه در اغلب موارد به صورت اتفاقی رخ می­دهد اما در موارد عمدی، حتما با یک نقشه یا حداقل یک ذهنیتی از پیش موجود، ایجاد شده است، که در بیشتر آنها رد پایی از یک مشکل روانی مثل سوظن یا یک مشکل رفتاری نظیر اختلافات عموماً خانوادگی دیده می­شد. این نشان می­داد که مسائل فرهنگی در محیطی که این تحقیق در آن انجام گرفت می­توانست به عنوان یکی از شرایط ایجاد آسیب سوختگی مطرح باشد. در خصوص حوادث عمدی بعضی از مشارکت­کنندگان به پدیده ازدواج زودهنگام دختران و یا نقش نداشتن آنها در تصمیم ­گیری برای ازدواج اشاره کردند. بعضی دیگر نیز در باره­ی محکوم بودن به آنچه که از طرف همسر بر آنها اعمال می­ شود صحبت کردند. سوختن در آتش­بازی روز چهارشنبه سوری یا در تالار عروسی هنگام روشن کردن آتش برای اسپند دود کردن نیز اگرچه تصادفی بود، اما به نوعی حکایت از ارتباط پیچیده مسائل فرهنگی با سوختگی را نشان می­داد. نگاه جنسیتی و بحث دیه و مسائل قانونی برای زنانی که توسط همسراشان دچار معلولیت در زیبایی شده بودند، حکایت از شرایط سیاسی در زمینه حاضر بود که نتایج ناگواری بر روح و روان قربانیان می­گذاشت. فرضیه­ تأثیر مسائل اقتصادی، طبقه اجتماعی و آگاهی مردم به ویژه در مورد مسائل ایمنی نیز به عنوان شرایط سوختگی در تجارب بعضی از مشارکت مطرح شد. چراکه مواردی از سوختگی ها به علت ناآگاهی رخ داده بود. مثلاً بی اطلاعی از احتمال برق گرفتگی و سوختگی در شرایط پرخطر کاری مثل کارکردن با میل گرد در مورد کارگران ساختمان و یا بیمار دیابتی که در مورد کاهش حس اندام تحتانی خود بی اطلاع بود و با تماس طولانی مدت با یک منبع حرارتی دچار سوختگی شده بود. وضع بد اقتصادی نیز زمینه­ ساز سوختگی بود. به طور مثال استفاده از منابع گرمازای غیر استاندارد به دلیل برخوردار نبودن از شرایط مناسب رفاهی دلیل دیگری برای ایجاد سوختگی بود.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

به دلیل هریک از شرایط ذکر شده سوختگی به صورت حادثه­ای یا عمدی اتفاق می­افتاد. آنچه که نقطه مشترک تجارب همه مشارکت­کنندگان بود، این بود که همه آنها در فرایند بازگشت به جامعه مسیر مشابهی را با سرعتی متفاوت از حادثه، بیمارستان، منزل، اجتماع و جامعه در ابعاد جسمی، ذهنی ،تعاملی و پنداشتی طی کرده بودند.
شرایط مرحله حادثه، نظیر زمان، مکان، مدت تماس، عامل سوزانده؛ نحوه انتقال و اقدامات کمکی که بلافاصله بعد از حادثه صورت می­گرفت، تعیین کننده­ نتایج مرحله­ بعد از حادثه بود. بطور مثال در مصدومینی که به علت برق گرفتگی و سقوط از بلندی، دچار آسیب شده بودند، مدت تماس بیشتری در معرض عامل سوزاننده بودند، در محل حادثه یا انتقال به بیمارستان معطل شده بودند و به مراکز درمانی غیر تخصصی سوختگی اعزام شده بودند، ابعاد و دامنه­ تهدید و آشفتگی ناشی از آسیب سوختگی بیشتر بود.
تجربه سوختن برحسب شدت آسیب، درمرحله اول تهدیدی هولناک، سریع وغیر قابل پیش ­بینی برای حیات جسمی بود که مشارکت­کنندگان را با پاسخ­های غیر ارادی و فیزیولوژیک مواجهه می ساخت. دراین مرحله، ترسناک و غیرقابل پیش ­بینی بودن حادثه فرصت هرگونه اقدام آگاهانه را از افراد گرفته و لذا اطرافیان را جهت نجات جان بیمار به واکنشهای سریع روانی – حرکتی وادار می­کرد.
تهدید خطر مرگ ناشی از پاسخ­های ایمنی و التهابی درسطح سلولی و تأثیر آن بر اعضای مهم بدن و تجربه دریافت­های حسی ناخوشایند به دنبال پانسمان­های دردناک، مشاهده زخم­های خود و سایر بیماران، طعم بدغذا و بوی بیمارستان منجر به تجربه آشفتگی احساسی یا درد و عذاب در مشارکت­کنندگان می­شد .
با ورود مصدومین به بیمارستان، آنها تحت عنوان بیمار مبتلا به سوختگی وارد مرحله دیگری یعنی بستری، می­شدند. تجارب مشارکت­کنندگان از ساختار و شرایط سیستم پیش بیمارستانی و بویژه مراکز درمانی عمومی حاکی از نارضایتی آنها از این مراکز بود. کار عمده پزشکی و پرستاری در این مراکز نجات جان بیمار و درمان خطرات فیزیولوژیک و داخلی و حفظ یکپارچگی جسمی بود. تعدادی از آنها به دلیل عوارض بعدی ناشی از زخم­های سوختگی که در این مراکز مورد توجه قرار نگرفته بود، شخصاً برای ادامه درمان به بیمارستان­های تخصصی مراجعه کرده بودند. وضعیت ساختار بخش­های تخصصی سوختگی هم خالی از عیب نبود. به طور مثال کمبود تخت، نرسیدن به بیمار، کم توجهی به بیمار بویژه درد آنها، بدرفتاری با همراهان، فضا و جو دلگیر و غم­انگیز بخش و سرویس­های نامناسب از تجارب مشارکت کندگان بود. هرچند که تجارب مثبتی از رفتار دلسوزانه و مهربان پرستاران نیز وجود داشت. همچنین تجارب چندین ساله محقق در این مراکز حاکی از انجام اقدامات پزشکی و پرستاری زیادی برای بهبود زخم­ها و اعمال جراحی ترمیمی و موفق سوختگی در نجات جان بیماران است. با این وجود تعدادی از بیماران برای ادامه درمان و یا به امید بهبودی بیشتر بدشکلی­های بجا مانده با توصیه پرسنل پزشکی یا سایر منابع اطلاعاتی دیگر به مراکز فوق تخصصی سوختگی و ترمیمی در پایتخت مراجعه کرده بودند . در طی بستری درد شدید و غیر قابل تحمل و ماهیت ویرانگرش، در فضایی ناخوشایند و ناراحت کننده؛ تجربه­ای توأم با ترس، اضطراب و رنج و عذاب را پدید می ­آورد که حتی بعد از گذشت سال­ها از خاطر نرفته بود. در چنین فضای سنگین عاطفی، بیماران برای حفظ جان خود ناگزیر بودند که به درمانهای سخت و عذاب آوری تن دهند که تجربه­ای تلخ ازدوران تهدید خطر مرگ بود. عدم توانایی بر کنترل دردجسمی و جراحات وارده فرد را درمعرض گسیختگی جسمی قرار می­داد .
با ورود به منزل و تداوم تهدید ناشی از مشغله روحی روانی؛ آشفتگی­های احساسی به سوی آشفتگی ادراکی شیفت پیدا می­کرد. ادراکی چون عدم امنیت، دردهای عاطفی، نفرت ازدیگران، سیر شدن از زندگی، عدم احساس امنیت، احساس گناه منجر به بروز رنج و ناراحتی می­گردید؛ که تجاربی نظیر ترس، افسردگی، اضطراب، نا­امیدی، احساس بی­ عدالتی، تنفر، اختلال در خواب و راحتی از ویژ­گی­های این رنج و ناراحتی بود.
اغلب شرکت­ کنندگان معتقد بودند که ورود به منزل و مواجه با تغییر در راحتی، تغییر در توانمندی، نقش­ها و وابستگی، تغییر در روابط شخصی، تغییر چهره و درک واقعیت اختلال در روند زندگی؛ خوشحالی آنها از ترخیص را به یاس مبدل ساخت و تصور آنها از بهبودی را تغییر داد .
هجوم احساسات و افکار ناخوشایند، کلنجار رفتن با خود، تفکرات و احساسات منفی، لذت نبردن در جریان زندگی جدید و حضور نسبی در جمع از ویژگی­های این مرحله بود. با قرار گرفتن در جریان معمول زندگی و مواجهه با تغییرات بوجود آمده، با وجودی که التیام نسبی زخم ها تا حد زیادی از شدت درد جسمی کاسته بود؛ مشغله روحی- روانی در مورد حادثه­ای که زندگی مشارکت­کنندگان را تحت تأثیر قرار داده بود تهدیدی برای این دوره بود.
تجاربی چون ناامیدی و تردید نسبت به وجود یا لطف خدا از ویژ­گی­های تعارض معنوی در حین خلوت با خود بود. تداوم فشار­های روحی-روانی مشارکت­کنندگان درجریان زندگی متفاوت با قبل ازسوختگی، باعث می­شد که شرایط سخت زندگی جدید آنها را آنچنان ناامید سازد که حتی نسبت به وجود خدا یا ترحم او تردید پیدا کنند. در این مرحله عدم توانایی کنترل بر ادراکات خود، مبتلایان را با گسیختگی ذهنی روبرو می­ساخت.
در گذر به سوی جامعه؛ شرح تجربه مشارکت­کنندگان در خصوص تعامل با دیگران و حضور اجتماعی­شان نشان می­داد که تنهایی و جدایی در آنها با درجات خفیفی­از ایزوله­شدن درمنزل آغاز و با دریافت واکنش­های ناخوشایند از طرف دیگران و ناکامی در ارتباطات درحین ورود به اجتماع تداوم پیدا می­کرد.
آشفتگی احساسی- ادراکی و ناکامی در تعاملات اجتماعی و تصور نامطلوب از خود منجر به رفتار تهاجمی در مشارکت­کنندگان شده بود که با ویژ­گی­هایی نظیر پرخاشگری، خشم، تهدید خود ودیگران، فرار و رفتار آسیب­رسان مشخص­ می­شد. عدم توانایی کنترل رفتاری فرد را باگسیختگی اجتماعی مواجه می­کرد.
همچنین ناموفق بودن جراحی­های زیبایی و ترمیمی، بجا ماندن بدشکلی اسکارها، واکنش­های سوال بر انگیز اجتماعی، عدم دریافت واکنش خوشایند از طرف دیگران، ناموفق بودن در برقراری ارتباط با جنس مخالف، فرار یا ترس کودکان ازمشاهده زخم مشارکت­کنندگان، احساس شرم از ظاهر و بالاخره تنش در تعاملات، تصور نامطلوب از خود را شکل می­داد. در واقع تصور نامطلوب از خود تنها به ویژه­گی­های ظاهری محدود نشده، بلکه در لابلای تجارب مشارکت­کنندگان رد­پایی از آشفتگی در باورها، ارزش­ها نسبت به خود و و موقعیت­های زندگی به چشم می­خورد.
احساس غیر طبیعی بودن، آدم دیگری شدن، احساس دوگانگی در خود، بدبختی و نیستی،ناتوانی، ترد شدن، داشتن آینده­ای نامعلوم و عدم بازگشت به زندگی قبل، از ویژ­گی­های تغییر در باور­های خود از خویش بود. تغییر در درک از خود به صورت، عدم توانایی اداره و سازماندهی زندگی در مسیری رو به رشد، باعث می­شد که تمامی آرزو­ها و تصوراتی که فرد از خود و زندگی آینده داشت به هم بریزد و لذا وی را در معرض گسیختگی پنداشتی قرار دهد.
عوامل زمینه­ای هم­چنانکه به عنوان شرایط ایجاد حادثه سوختگی مطرح هستند، می­توانند در بازگردان فرد مبتلا به زندگی معمول نیز اثرگذاری مثبت یا منفی داشته باشند. در مسیر بازگشت مشارکت­کنندگان به جامعه هر جا که این عوامل به صورت منابع انرژی ظهور کمتری داشتند و یا شدت آسیب و عوارض ناشی ازسوختگی بیشتر بود، تهدید و آشفتگی بیشتری تجربه می­شد. به طور مثال طرز برخورد، رفتار و نگاه نامناسب مردم در جامعه، عوامل موقعیتی نظیر از دست دادن یکی از اعضای خانواده و یا بیماری، نداشتن حمایت مادی و معنوی از یک سو و ویژ­گی­های فردی نظیر سن پایین در زمان حادثه، شدت و عوارض بجامانده، بدشکلی، شخصیت ضعیف، پنداشت منفی از خود و نداشتن هدف­ها و آرزو­های متعالی از سوی دیگر؛ بر فرایند بازگشت مبتلایان سوختگی به جامعه تأثیر منفی دارد.
براساس آنچه ذکر شد، دغدغه اصلی مبتلایان به سوختگی، «گسیختگی­خود» است. ماهیت تهاجمی و قدرت آسیب زایی سوختگی با حمله به ابعاد مختلف جسمی، روحی- روانی، معنوی، اجتماعی و ارزشی که شکل دهند­ی «ماتریکس­خود» می­باشند، یکپارچگی خود را مورد تهدید قرار می­دهد. تهدید سوختگی زمینه­ای برای بروز پاسخ آشفتگی است که نتیجه­ آن تجربه­ پدیده­­ای است به­نام «گسیختگی­خود» که با عدم توانایی کنترل صحیح برای سازماندهی دنیای پیرامون خود(فردی، بین­فردی و بیرونی)؛ مشخص می­گردد.
مشارکت­کنندگان برای محافظت ­از خود در مقابل گسیختگی، از راهبرد «مکان­ یابی» استفاده می­کردند. این راهبرد فرآیندی پیچیده و ذهنی بود که از طریق مکانیسم­های خود­وارسی، دگروارسی و موقعیت سنجی و به منظور تعیین موقعیت فعلی و عکس العمل مناسب با آن صورت می­گرفت. در این فرایند آنها برای برقراری توازن بین فشار ناشی از تهدید و کاهش پاسخ­های آشفتگی تلاش می­کردند. پیامد این تلاش دست یابی به سطوحی از «تعادل» بود که به صورت ثبات فیزیولوژیک، نجات اندام آسیب دیده، مراقبت از خود، عادت کردن، عادی شدن، احساس رضایت درونی و تعالی مشخص می­گردید. سطوح مختلف تعادل به این افراد کمک می­کرد که با گذشتن از حادثه و عبور از درد و رنج؛ به جمع، جامعه و بالاخره به خویشتن خویش باز­گشت نمایند. این بازگشت، برگشتن به نقطه قبل از سوختگی نمی ­باشد. بلکه بازگشت به بالاترین درجه­ از تعادل است که به دنبال تحول حاصل از تغییرات جسمی، روحی و معنوی در روند زندگی پس از سوختگی، زمینه لازم برای داشتن یک زندگی معنی­دار را فراهم می­سازد (دیاگرام۶-۴).
دیاگرام ۶-۴
توانایی کنترل بر دنیای درونی، بین­فردی و بیرونی بر اساس برقراری توازن بین گسیختگی و تعادل
فرایند بازگشت بیماران مبتلا به سوختگی به جامعه به طور خلاصه در دیاگرام ۷-۴ نمایش داده شده است.
دیاگرام ۷-۴
فرایند بازگشت مبتلایان سوختگی به جامعه
فصل پنجم
این فصل شامل دو بخش است. بخش اول به بحث پیرامون یافته­ ها، پرداخته شده است. در بخش دوم، الگوی پیشنهادی جهت طراحی «مدل مراقبت پرستاری یکپارچه^[۶۶]» بر اساس نظریه استخراج شده در فصل قبل ارائه می­گردد. همچنین در انتها نتیجه ­گیری، کاربرد یافته­ ها و پیشنهاداتی برای پژوهش­های بعدی به نگارش در آمده است.
بخش اول
بحث و تفسیر یافته­های پژوهش
بر اساس ترکیب چهار درون­مایه/طبقه «ماتریکس­خود»، «گسیختگی­خود»، «مکان­ یابی» و «تعادل» که حاصل استخراج از داده ­های این مطالعه بود، نظریه «بازگشت به خویشتن: از گسیختگی تا تعادل» ارائه گردید. در این قسمت یافته­های این پژوهش در سطح ویژ­گی­ها، ابعاد، زیر طبقات و درون مایه­ها/ طبقات با یافته­های سایر مطالعات؛ مورد مقایسه قرار گرفت. در ادامه جهت تحلیل و تفسیر کلی­تر نظریه فوق خلاصه­ای از تئوری­های مرتبط مورد بحث، بررسی وکنکاش قرار گرفت.
ماتریکس­خود
یافته­های حاصل از این پژوهش نشان داد، ماتریکس­خود که متشکل از خود شخصی، بین­فردی و بیرونی می­باشد، نقش پیچیده و در عین حال تأثیر­گذاری در ایجاد حادثه سوختگی و بازگشت مبتلایان به جامعه دارد. در این رابطه کوربین و استراوس نیز متذکر شده ­اند که در حین ابتلا به بیماری یا آسیب، مفهوم وسیعتری از «خود» تحت تأثیر قرار می­گیرد. آنها مفهوم «نگرانی جسمی بیوگرافیکی» را نام گذاری کردند که شامل زمان بیوگرافیکی(گذشته، حال و آینده­ای که درک از خود در آن جای گرفته است) و بدن (فرایند­های حسی که به وسیله­ آن دانش ما مورد داد و ستد قرار می­گیرد) می­باشد. این ابعاد زمینه­ای تاثیر­گذار بر پاسخ افراد هستند(۴).
در این مطالعه ویژگی­هایی نظیر بافت ذهنی: اعتقادات، باور­ها و نگرش؛ بافت عاطفی: آرزو­ها، تمایلات و احساسات و انگیزه­ ها؛ مشخصات دموگرافیک، شخصیت و پنداشت­ازخود طبقه­ی خود شخصی را شکل می­دادند. خود بین­فردی نیز معرف تعاملات و هوشیاری بود. نهایتاً خودبیرونی به عوامل تأثیر­گذار­محیطی و مراحل گذر اشاره داشت.
راهزانی، ۲۰۰۹ نیز در مطالعه­ خود در مورد تطابق با بدشکلی­­های سوختگی، طبقه­ی­ «عوامل پیش­برنده و بازدارنده­ی تطابق با بدشکلی» را به عنوان عوامل زمینه­ ساز و تأثیر­گذار در فرایند تطابق با بدشکلی استخراج نمود. در این مطالعه پیشبرند­ه­ها شامل سیستم­های حمایتی، اقدام جهت رفع بدشکلی، کامیابی و زمان بودند. بازدارند­ه­ها نیز تعاملات ناخوشایند، مشکلات جسمی، چالش­های اقدام به ترمیم، ارزیابی منفی و مشهود بودن را در برمی­گرفتند(۱۸).
فارسی، نیز عوامل ساختاری- زمینه­ای را به عنوان عوامل تأثیر­گذار بر درک فرد از موقعیت معرفی نمود که به صورت غیر مستقیم منجر به بروز واکنش ­هایی(اتخاذ راهکارهای تطابق) در بیماران می­ شود. این عوامل در کار او شامل زمان، عوامل داخلی و خارجی بودند که به عنوان عوامل تسهیل کننده و مهار کننده شناخته شدند(۸۱).
همسو ­ با یافته­های این پژوهش منابع دیگر نشان می­دهد، بلافاصله بعد از چنین حوادثی افراد ناظر در صحنه معمولاً برای نجات جان مصدومینی که به دلیل ترس از شعله­های آتش فرار می­ کنند، از آتش­ خاموش­کن و یا پتو جهت خفه کردن آتش استفاده کرده و با همکاری تیم امداد یا کمک دیگران آن­ها را از محل حادثه دور نموده و به مرکز درمانی منتقل می­نمایند(۸۲).
مطالعات دیگر نیز نشان می­دهد سطح دریافت حمایت­های اجتماعی، نحوه سازگاری و هیجانات، ویژگی­های شخصیتی نظیر درون­گرایی بر­سازگاری با شرایط جدید تأثیر­گذار هستند(۸۳). بر اساس مطالعه­ حاضر از بین همه­عوامل تأثیر­گذار معرفی شده، ویژ­گی­های شخصیتی نظیر اعتماد به نفس، حمایت و اعتقادات معنوی تأثیر بیشتری در بازگشت افراد به جامعه داشتند. نتایج پژوهش ­های دیگر نیز با این یافته همخوانی دارند و نشان داده است که افراد از این طریق توانسته ­اند بر احساس نا امیدی غلبه نمایند (۸۴).
مطالعات کیفی نشان می­دهد، بسیاری از مبتلایان به سوختگی درحین بیان تجارب خود در مورد سازگاری، مکررا از نقش ایمان مذهبی و یا خدا نام برده­اند(۸۵). در این زمینه تعدادی از محققین به­تجربه­ «گفتگوی­درونی»^[۶۷] یا به­عبارتی دیگر مکالماتی که بیماران در سر ^[۶۸] داشته اند که آن­ها را برای صبر­کردن هدایت و کمک می­ کند، اشاره­ داشته اند(۸۶). پژوهش­های کمی انجام­شده درزمینه بررسی متغیر امید در پیش­گویی پیامد­های روانی اجتماعی بزرگسالان مبتلا به سوختگی نیز نشان ­می­دهد، با افزایش امید اختلالات رفتاری گسیختگی زا^[۶۹] کمتر وخود ارزشی کلی بیشتر بوده است(۸۴).
یافته ­های این پژوهش همچنان نشان داد که عوامل بیرونی دیگری نظیر مسائل اجتماعی و فرهنگی بر بازگشت افراد به جامعه تاثیر داشته اند. در این خصوص نتایج مطالعه­ آسکای، ۲۰۰۹ نیز نشان داد، در جاهایی که الویت ها تغییر یافته­اند، مردم برای زندگی احترام بیشتری قائلند؛ خونگرم ترند و ارتباطات صمیمی­تر است، همچنین افراد از شخصیت­های مستحکم­تری برخوردارند، راه حل­های معقول و تازه مورد توجه قرار می­گیرد و بالاخره به معنویت توجه می­ شود، عواطف مثبت و رشد از پیامد­های بعد از آسیب است(۲۰).
گسیختگی­خود
در این مطالعه مقوله­ی «گسیختگی­خود^[۷۰]» پاسخی است که به صورت ناتوانی در کنترل و سازماندهی دنیای درونی، بین­فردی و بیرونی نجات­یافتگان سوختگی در برابر تهدید و آشفتگی جسمی، ذهنی، اجتماعی و ارزشی در مسیر زندگی پس از وقوع سوختگی بروز می­ کند. این مفهوم به نقل از گریس^[۷۱]، ۲۰۰۶، درمورد نظریۀ خودگسیختگی ^[۷۲] هیگینز^[۷۳] به صورت تفاوت میان خود واقعی (ویژگی­هایی از خود که فرد معتقد است واقعاً آنها را دارد) و خود ایده آل ( ویژگی­هایی که فرد فکر می کند به طور ایده­ال باید داشته باشد) و خود بایسته (ویژگی­هایی از خود که افراد معتقدند باید بر اساس هنجارها آنها را داشته باشند) مطرح شده است(۵۱).
مطالعات متعدد نشان می­دهد که حادثه تخریب­گر سوختگی در بسیاری از جنبه­ های مهم زندگی مبتلایان نظیر زیبایی ظاهری، ارتباط با دیگران، عملکرد جسمی و اجتماعی تأثیر می­ گذارد(۸۷). با این­وجود تئوری­های اندکی توانسته ­اند این نوع پاسخ­های انسانی به آسیب را توضیح دهند (۴۲)، مورس و همکاران، ۱۹۹۵، درطی یک مطالعه اکتشافی گراندد، فرآیندی ۴ مرحله­ ای شامل مراحل آمادگی^[۷۴]، گسیختگی^[۷۵]، شکیبایی^[۷۶] و تلاش برای باز­یابی خود^[۷۷] را مشخص نمودند(۱۴). در این تئوری گسیختگی به عنوان مرحله­ بعد از آمادگی(حادثه و فرار از محل) و دوره­ای که درد فوق­العاده زیاد، شوک فیزیولوژیک و دارو­ها بیمار را به سوی واقعیت شکسته شدن می­برد، معرفی شده ­است. در این تئوری تجربه گسیختگی تنها به وضعیت حاد جسمی محدود شده است؛ این در حالی است که ماهیت چند بعدی «گسیختگی­خود» در تجربه درک شده مشارکت­کنندگان در این پژوهش نشان می­دهد که گسیختگی می ­تواند در هرمرحله از تهدید و بر حسب هر یک از انواع آشفتگی­های ایجاد شده و حتی در افرادی که ظاهراً به بهبودی کامل دست یافته­اند نیز رخ دهد. حادثه­ی سوختگی برای اغلب افرادتجربه­ای ترسناک و بالقوه تهدید کننده است(۹). بلافاصله پس از حادثه، تهدید جسمی ناشی از این واقعه­ی سریع و غیرقابل­پیش ­بینی(۴۶)، منجر به بروز پاسخ­های احساسی- حرکتی غیر ارادی نظیر جیغ زدن، استمداد­طلبی و فرار در فرد مصدوم می­ شود. بسیاری از حادثه دیدگان از این مرحله جز خاطراتی مبهم چیزی به یاد نمی­آورند(۹). مطالعات کلینیکی نشان ­می­دهد، به محض آسیب سوختگی، پاسخ­های التهابی حاد بواسطه آزاد سازی بعضی مواد در خون ایجاد می­گردد (۸۸) و اختلالات عمومی سیستم ایمنی و شوک ناشی از آن عامل مهمی برای تهدید حیات جسمی درقالب یک تجربه­ غیرآگاهانه در ساعات و روزهای اول است (۸۹, ۹۰).
در بیمارستان، تداوم تهدید جسمی و درد شدید و غیر قابل تحمل ناشی از زخمها، تجربه­ای آگاهانه از رنج و عذاب مشارکت­کنندگان است که بر اساس اغلب مطالعات تجربه­ای جدا ناپذیر از سوختگی (۹۱-۹۳) است. دریافت­های حسی ناخوشایند و مکرر نظیر درمان و مراقبت تهاجمی، دیدن زخم­ها، مشاهده­ مرگ سایر بیماران، طعم بدغذا، بوی ناخوشایند، فضای غم­انگیز و محیط ترس­آور بیمارستان و همچنین رویارویی با رنج خانواده در کنار خود، بخشی از تجربه­ مشارکت­کنندگان از این مرحله است. این عوامل منجر به آشفتگی حسی یا درد و عذاب می­ شود مطالعه اسفهلان و همکاران،۲۰۱۰ نیز نشان داد که درد شدید با پاسخ­های احساسی چون اضطراب، خستگی، بی­اشتهایی، احساس بی­دفاع بودن و اختلال استرسی حاد در زمان اقامت در بیمارستان ارتباط معنی داری دارد(۹۴). ویازولی،۲۰۰۲ می­نویسد: بیماران مبتلا به سوختگی شدید حداقل در همان روزهای ابتدایی بستری شدن با واقعیت نا­امید کننده و تخریب­گر وابستگی به دیگران مواجه خواهند شد، واقعیتی که هیچگونه کنترلی بر آن وجود ندارد و باید به آن تن دهند(۹۵). این عدم توانایی کنترل بر بدن، معرف طیفی از گسیختگی جسمی است.
به دنبال ترخیص از بیمارستان، احساس رهایی از گسیختگی­جسمی نقطه­ای سرشار از امید به بهبودی و بازگشت به زندگی قبل است. اما با ورود به منزل و مواجه مبتلایان با تغییرات جدید و درک واقعیت تهدید روند زندگی، ناامیدی غلبه می­ کند و آشفتگی ادراکی نمایان می­ شود. این وضعیت در اغلب مطالعات با زمینه ­های فرهنگی مختلف به چشم می­خورد. با گذشت زمان و کمتر شدن شدت درد به دلیل بهبود زخم­ها از طریق گرفت یا التیام خود به ­خودی، نجات­یافتگان فرصت بیشتری برای فکر­کردن به تأثیر سوختگی در روند زندگی­شان پیدا می­ کنند(۹۶). هجوم احساسات و افکار ناخوشایند و منفی منجر به کلنجار­ رفتن با خود و لذت نبردن از زندگی می­ شود و روح و­روان آن­ها را تهدید می­ کند. درک این واقعیت که توانبخشی فرایندی طولانی است؛ منجر به افسردگی، خشم و اضطراب می­ شود. همچنین ممکن است مبتلایان به سوختگی احساساتی چون فقدان و اندوه را تجربه نمایند(۷). بررسی متون نشان می دهد­، بیش از ۵۰ درصد مبتلایان به سوختگی­های شدید انواعی از مشکلات خواب نظیر اختلال در به ­خواب­رفتن، بیداری­های مکرر، پایین بودن کیفیت خواب، بیداری در صبح­زود و کابوس­های شبانه را تجربه می­ کنند(۹۶). این عدم توانایی در کنترل آشفتگی ادراک، تجربه­ گسیختگی ذهنی را در پی خواهد داشت.