هدف از پژوهش حاضر بررسی تأثیر بازی های پیش دبستانی بر مهارت های ذهنی و اجتماعی کودکان مراکز پیش دبستانی ناحیه یک شهر شیراز در سال تحصیلی۹۳-۹۲ بوده است. در این تحقیق، فرضیه ی اول پژوهش با بهره گرفتن از آزمون بصری حرکتی بندر گشتالت و فرضیه ی دوم با بهره گرفتن از پرسشنامه ی مهارت اجتماعی ماتسون بر روی نمونه آماری ۶۰ نفری پژوهش در دو گروه آزمایش و گواه سنجیده شد. ومحقق قصد بررسی فرضیه ها را بر اساس نتایج این پژوهش و یافته های قبلی در این زمینه داشت. که بر اساس یافته های آماری به نظر می رسد بازی های پیش دبستانی مهارت های ذهنی و اجتماعی کودکان پیش دبستانی رابهبود بخشیده و بر افزایش مهارت های ذهنی و اجتماعی کودکان تأثیر معنادار داشته است.
۵-۳- نتایج پژوهش:
۵-۳-۱- فرضیه های اصلی:
فرضیه اول:
بازی های پیش دبستانی بر مهارت های ذهنی کودکان مراکز پیش دبستانی ناحیه یک شیراز تأثیر دارد.
بر اساس نتایج بدست آمده در جدول۴-۳ فصل چهارم ملاحظه می شود که F محاسبه شده تعامل گروه و پیش آزمون معنادار نمی باشد بدین معنا که رابطه بین متغیر وابسته (پس آزمون مهارت ذهنی) و تصادفی کمکی(پیش آزمون مهارت ذهنی) برای تمام گروه های آزمایشی یکسان است آنگونه که خط رگرسیون همه موازی است.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

از طرفی دیگر براساس جدول(۴-۴) نتایج پس آزمون مهارت ذهنی با توجه به نوع گروه ۷۲/۵ = F ،۱=df ،۰۲/۰ P ) معنی دار بوده است .به این ترتیب که گروه آزمایش از گروه گواه کاهش بیشتری در میزان خطا داشتند. بدین معنا که بازی های پیش دبستانی موجب افزایش مهارت ذهنی کودکان پیش دبستانی شده است.
نتایج حاصل از پژوهش حاضر با یافته های پژوهش های انجام شده در زمینه بازی های پیش دبستانی و مهارت های ذهنی توسط سنه، سلمان، آقازاده(۱۳۸۷)، پیاﮊه(۱۹۵۱)، گلمن(۲۰۰۰)، اوورتون (۱۹۹۸)، برک و وینسلر (۱۹۹۵)، بودروا و لئونگ(۱۹۹۶) همسو و همخوان است.
در تبیین این یافته چنین می توان ابراز نمود که از طریق بازی های آموزشی در دوره پیش‌دبستانی علاوه بر این که مهارت های حرکتی در کودکان تقویت می شود، باعث پرورش و رشد مهارت های ذهنی در آنان نیز می گردد. توانایی های ذهنی از توانایی های حرکتیِ پایه جدا نیستند. بنابراین، مطالعه این گونه حرکت ها و فراهم ساختن امکان پرورش و رشد آنها سبب تقویت و حتی ترمیم توانایی‌های ذهنی می‌شود آنچه کودکان در خانه یا کودکستان می آموزند، هنگام تکرار آنها در قالب بازی ها و فعالیت‌های بدنی در بارۀ آنها می اندیشند و معانی بسیار از این پدیده ها دریافت می کنند. همچنین، در جریان بازی ویژگی هایی مانند دقت، حافظه، تصور، نظم و ترتیب، چالاکی، و مهارت و … در کودکان رشد و توسعه می یابند. در ضمن کودک از ابتدا مفاهیمی مانند کمیت، مسافت،اندازه، عدد و فضا را از تجارب مستقیم خویش کسب و در خود تقویت می کند. او پیوند میان پدیده ها را بهتر می شناسد و مسائل ذهنی (مربوط به درک مفاهیم اولیه) را آسانتر و واقعیت را بهتر درک می کند. به هر روی، ارائه فعالیت ها و حرکت ها در قالب بازی ها و برانگیختن علاقه و انگیزه کودکان و در نتیجه افزایش قوه یادگیری آنها تأثیر بسیار دارد ، به ویژه اگر بازی ها با خواست و علاقه آنها مطابقت داشته باشد(سنه، سلمان، آقازاده؛۱۳۸۷).
فرضیه دوم:
بازی های پیش دبستانی بر مهارت های اجتماعی کودکان مراکز پیش دبستانی ناحیه یک شیراز تاثیر دارد.
بر اساس نتایج بدست آمده در جدول۴-۶ فصل چهارم ملاحظه می شود که F محاسبه شده تعامل گروه و پیش آزمون معنادار نمی باشد بدین معنا که رابطه بین متغیر وابسته (پس آزمون مهارت اجتماعی) و تصادفی کمکی (پیش آزمون مهارت اجتماعی) برای تمام گروه های آزمایشی یکسان است آنگونه که خط رگرسیون همه موازی است.
از طرفی دیگر براساس جدول(۴-۷) نتایج پس آزمون مهارت اجتماعی با توجه به نوع گروه (۳۵/۲۲ = F ،۱=df ،۰۰۱/۰ P) معنی دار بوده است .به این ترتیب که گروه آزمایش از گروه کنترل افزایش بیشتری در مهارت های اجتماعی داشتند .میزان تاثیر مداخله متغیر مستقل(بازی های پیش دبستانی)۲۸/۰ بوده است، یعنی ۲۸ درصد واریانس نمرات پس آزمون متغیر مهارت های اجتماعی کودکان به تأثیر بازی های پیش دبستانی بوده است . بدین معنا که بازی های پیش دبستانی موجب افزایش مهارت های اجتماعی کودکان شده است.
نتایج حاصل از پژوهش حاضر با یافته های پژوهش های انجام شده در زمینه بازی های پیش دبستانی و مهارت های اجتماعی توسط یزدانی پور و یزدخواستی (۱۳۹۱)، زارع و احمدی (۲۰۰۷)، یورن و استاگنیتی (۲۰۰۹)همسو و همخوان است.
در تبیین این یافته می توان گفت، از آن جا که بازی های به کار رفته در این پژوهش به صورت گروهی و با سمت وسویی اجتماعی انجام شده است، موجب گردیده که فرد خود را در نمونه کوچکی از جامعه و در تعامل با دیگران تصور کند
همچنین باید در نظر گرفت که مهم ترین وجه بازی های به کار رفته در این پژوهش، عملی و اجرایی بودن آ نها است که این به کودک فرصت می دهد که از طریق بازی کردن با مهارت های اجتماعی مناسب آشنا گردد.
بازی به منظور بالا بردن سطح تعاملات بین فردی در مواجهه مستقیم تر با عواطف و برای نشان دادن تعارضات عاطفی در زندگی روزمره به کار می رود. در بازی افراد یاد می گیرند که ابتکار عمل را به دست گرفته و به گونه ای برانگیخته با دیگران ارتباط برقرار کند. به عبارت دیگر بازی، آموزش مهارت های اجتماعی مناسب، به خصوص افزایش مهارت در روابط و تعاملات بین فردی، رابطه با همسالان را تسریع و تسهیل می نماید.
۵-۳-۲- فرضیه های فرعی:
فرضیه سوم:
بین تأثیر بازی های پیش دبستانی بر مهارت های ذهنی در دختران و پسران پیش دبستانی تفاوت معنادار وجود دارد.
بر اساس جدول۴-۱۰ ملاحظه می شود که در سه مرحله بین دختران و پسران در میزان مهارت ذهنی کودکان تفاوت معنادار وجود ندارد ، بدین معنا که بازی های پیش دبستانی تأثیر یکسانی بر مهارت ذهنی دختران و پسران پیش دبستانی داشته است. و باعث کاهش میزان خطا (بندر) در این کودکان شده است.
پژوهشی که نتایج تأثیر بازی های پیش دبستانی را بر مهارت های ذهنی دختران و پسران را با یکدیگر مقایسه کند یافت نشد.
درتبیین این یافته می توان چنین گفت که شاید این نتیجه به این دلیل باشد که کودکان در سنین پیش دبستانی از نظر مهارت های ذهنی تفاوت چندانی با یکدیگر نداشته و این تغییرات را در سنین بالاتر می توان یافت و همچنین چون تفاوت جنسیتی در این سنین قابل لمس نیست و هویت جنسی هنوز شکل نگرفته است ،تفکیک جنسیتی وجود ندارد و کودکان دختر و پسر باهم بازی های یکسانی انجام می دهند و باهم در ارتباط هستند در نتیجه تاثیرات بازی ها بر آنها یکسان است و این مطلب تصدیقی بر نتایج این تحقیق می باشد.
فرضیه چهارم:
بین تأثیر بازی های پیش دبستانی بر مهارت های اجتماعی دردختران و پسران پیش دبستانی تفاوت معنادار وجود دارد.
بر اساس جدول۴-۱۱ ملاحظه می شود که در سه مرحله بین دختران و پسران در میزان مهارت اجتماعی کودکان تفاوت معنادار وجود ندارد، بدین معنا که بازی های پیش دبستانی تأثیر یکسانی بر مهارت های اجتماعی دختران و پسران پیش دبستانی داشته است و باعث افزایش میزان مهارت های اجتماعی این کودکان شده است.
پژوهشی که نتایج تأثیر بازی های پیش دبستانی را بر مهارت های اجتماعی دختران و پسران را با یکدیگر مقایسه کند یافت نشد.
در تبیین این یافته نیز می توان چنین ابراز نمود که شاید این نتیجه به این دلیل باشد که کودکان در سنین پیش دبستانی از نظر مهارت های اجتماعی تفاوت چندانی با یکدیگر نداشته و این تغییرات را در سنین بالاتر می توان یافت و و همچنین چون تفاوت جنسیتی در این سنین قابل لمس نیست و هویت جنسی هنوز شکل نگرفته است ،تفکیک جنسیتی وجود ندارد و کودکان دختر و پسر باهم بازی های یکسانی انجام می دهند و باهم در ارتباط هستند در نتیجه تاثیرات بازی ها بر آنها یکسان است و این مطلب تصدیقی بر نتایج این تحقیق می باشد.
۵-۴- پیشنهادها:
۵-۴-۱- پیشنهادهای کاربردی:
با توجه به نتایج بدست آمده از این پژوهش:
۱- مطلوب است در دوره های پیش دبستانی از روش های تدریس مبتنی بربارش مغزی،فعالیت هایی چون انواع بازی ها، فعالیت های حرکتی، مهارت های ذهنی و مواردی نظیراین ها استفاده شود.
۲- مطلوب است در مراکز پیش دبستانی بیشتر از برنامه های بازی محور استفاده شود، زیرا دراین نوع برنامه ها، معلمان انواع فعالیت ها را ارائه داده و کودکان از بین آن ها به انتخاب دست می زنند و یادگیری بیشتر از طریق بازی صورت می گیرد(برک، ترجمه یحیی سیدمحمدی، ۱۳۸۷)
۳- پیشنهاد می شود که با برقراری ارتباط تعاملی و دو جانبه بین خانه و مدرسه والدین را نسبت به وظایف تربیتی شان، بیش از پیش آگاه سازند و آنها را در هدایت فرزندانشان در انتخاب مهارت های اجتماعی مناسب نظیر، رفتارهای اجتماعی مناسب، رابطه با همسالان،تحمل پذیری و … یاری نمایند.
۴- مطلوب است بازی ها با هدفی معین ، یعنی بر اساس توانایی هایی که باید گسترش یابند، طرح ریزی شوند و توانایی های پایه ای کودکان در طرح هر نوع فعالیت در نظر گرفته شود.
۵-۴-۲- پیشنهادهای پژوهشی:
–بر اساس نتایج حاصل از پژوهش پیشنهاد می گردد که:
۱- به منظور تحلیل تأثیر بازی و فعالیت های بدنی بر رشد مهارت های ذهنی و اجتماعی با توجه به تفاوت های جنسیتی تحقیقات بیشتری انجام گیرد.
۲- پژوهشی در زمینه ی تأثیر این بازی ها بر مهارت های ذهنی و اجتماعی کودکان در سنین بالاتر از دوره پیش دبستان انجام گیرد.
۵-۵- محدودیت های تحقیق:
۱- نوع بازی ها بدلیل فشردگی کار در مراکز محدود بوده است.
۲- تفاوت های فردی کودکان از نظر ذهنی و اجتماعی به عنوان یک محدودیت غیر قابل کنترل در تحقیق بوده است.
پیوست ها
پیوست الف: پرسشنامه مهارت های اجتماعی ماتسون
لطفاً سؤالات زیر را بخوانید و گزینه ای که در مورد کودک شما درست است را علامت بزنید.

همیشه

گاهی اوقات

نسبتاً

تاحدی

هرگز

دیگران را تهدید می کند و مثل آدمهای قلدر با آنها رفتار می کند.