در نقاشی‌های او مهم‌ترین سند برای فرهنگ مدرنیته محصص در رفتار خطی او با رنگ‌ها و باندهای رنگی که باهم تضاد دارند و باهم آمیخته می‌شوند نمایش داده می‌شود. سایه‌های برهنه در زمینه که تنوع دوگانه­ای از قدرت یک منظره را نگران‌کننده می‌کند را نشان می‌دهد. این یک جستجوی هندسی برای نور و به سوی نور است یک فاکتور مثبت در ظرفیتش برای تسلیم بسیاری تفاسیر شدن است؛ مانند یک مکالمه میان شمشادهای چینی با یکدیگر. یک نشانه از اعتبار هنرمند واقعیتی است که می‌توان درباره‌ی چیزهایی که در ارتباط با وی گفته می‌شود تکرار کرد به عنوان یک خالق که با هر مباحثه بخش جدیدی از شخصیت وی کشف می‌شود. بنابراین سخن‌رانی بر بهمن محصص تازه آغاز شده است. این می‌تواند در بخش‌های جدید رازهایی که در کارش می‌بینیم یک به یک شناسایی و بسط داده شود. (Selvaggi، ۱۹۷۶).

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

تن­های تنها^[۷]
محصص در اغلب آثارش به آدم‌ها و نیمه آدم‌ها پرداخته است. نگاه او به انسان، بی‌زمان و بی مکان است و به همین دلیل در آثار فیگوراتیوش کمتر به پس‌زمینه‌ها می‌پردازد. پس‌زمینه‌ها، آگاهانه و استادانه کم­پرداخته و بی‌هویت‌اند. آدم‌هایش با اطرافشان تعریف و توجیه نمی‌شوند و هیچ آرایش و پوششی در میانه نیست. با خودِ خود ما کار دارد. با خودِ خودِ خودش. محصص، بی‌رحم و بی‌پرده است. سیلی می‌زند و ادعای ارائه‌ برای حل بحران آینده را ندارد. دعوت نمی‌کند، می‌رنجاند. سرمان را بر نطع^[۸] خون‌تاب سرنوشت می‌گذارد و برایمان قصّه می‌گوید. محصص، راوی فاجعه‌ای است محتوم که وقوعش برای آدم‌ها و آدم-گاوهای او روشن و غیرقابل‌انکار است. گرچه، گاه به ویژه در مجسمه‌ها کار خود را ترسیم تنهایی و ترس، بی حصاری و بی‌نشانی قریب‌الوقوعی می‌داند که زیر پوست این روزگار، پشت پرده‌ سرخوشی‌ها و چراغانی‌ها، تمام روزها و روزمرگی‌ها خزیده است. محصص بشارت نمی‌دهد، اشارت می‌کند. به ما و به خودش. کرامت او به عنوان هنرمند در همین است. در انگشت اشارتی که پیش و بیش از همه کس به سوی خود نشانه رفته است.
با اینکه بهمن محصص بیشتر اوقات اینجا نبود اما حضورش در روزنگاری‌های هنر معاصر ایران حضوری پردامنه، چشمگیر و تمام وقت است. محصص حرف داشت. حرف‌هایی داشت که باید با دیگران می‌گفت و شوق گفتن در او چنان سرشار و فراوان بود که لبریزش می‌کرد. او بیش از تمام تخصص‌ها و تجربه‌هایش، استاد چگونه لبریز شدن بود. استاد مهار زدن به توسن سرکش وجد به هنگام کشفی از نظاره‌ روزگار، استاد پیدا کردن بهترین شیوه برای بهترین ارائه بود. برای همین هم نقاش بود، هم مجسمه‌ساز و هم مترجم. برای همین ­به این شدت­ و این ­همه زیاد،­ بهمن محصص بود.
ماهی‌ها در آثار بهمن محصص جایگاه ویژه‌ای دارند (←تصویر ۲۰). این المان از سال‌های آغازین کار او در آثارش دیده می‌شد. شاید بتوان تعبیر کرد که از بدو تولد او در ناخودآگاهش وجود داشته‌اند؛ شاید به خاطر محل تولدش. به هر تعبیر از نظر من ماهی در آثارش خود اوست ماهی ای که از آب درآورده شده، نفس می‌کشد و دهانش با التماس باز و بسته می‌شود با آن چشمان سیاهش با ترس به ما نگاه می کندو قطره‌ای آب را از ما طلب می‌کند؛ بدنش لزج است و در دست هیچ کس نمی‌ماند سر می‌خورد و می­رود او را به سختی می‌توان نگاه داشت اگر آب را از او بگیرند می‌میرد و تا هنگامه­ی مرگ برای رسیدن به آب تمام تلاشش را می‌کند ولی کم پیش می‌آید ماهی که از آب گرفته‌شده، به آب بازگردد؛ اگر هم بازگردد دوباره طعمه‌ی «دیگری» می‌شود. آنگاه است که شاید به دهان کوسه‌ای برود و باز زندگی‌اش به پایان برسد.
بهمن محصص هنگامی‌که در ایران شروع به خلق آثاری متفاوت کرد، تصورش این بود که می‌تواند با خلق این آثار طرز فکری را تغییر دهد و دیدگاه جدیدی را به مردم بشناساند.
ولی هیچ حکومتی تاب رک­گویی و خشم و زبان تند و تیزش را نداشت. آب را از او گرفتند او تشنه و به دنبال آب در تنهایی خود و در کشوری غریب به کار هنری خویش مشغول بود ولی تن لزج ماهی در یک جا بند نمی‌شود او به امید روزهای بهتر به وطنش بازگشت. ولی هیچ کس او را ندید آثارش از بین رفته بودند، نی‌لبک­نواز (←تصویر ۳۰) او را بریده بودند، آثاری را که در موزه داشت، دیگر نبود و آثارش را متلاشی کرده بودند گویی که هرگز او نبوده است. به محل تولدش رفت شاید که در آن دیار آرامش را بیابد ولی هیچ و هیچ و هیچ …
در آن زمان بود که دست به خودکشی هنری زد. او با این تفکر که وقتی در هنگامی که زنده است او را نمی­بینند پس چه بهتر که اثری از خود برای کسی به ارث نگذارد، این عمل به واقع دردناک و برای یک هنرمند فجیع را انجام داد و می‌توان تصور کرد او در چه موقعیت و افسردگی شدیدی بوده است. این بود که هر آنچه از آثارش را که به ایران آورده بود با تیغ و پتک و اره برقی… از بین برد. آنان را در وطنی که قدر آثارش که همانا وجود خود او بود، نمی‌دانستند دفن نمود. سپس به رم بازگشت و در هتلی به زندگی خویش ادامه داد در آن جا بود که هنرمند ایرانی میترا فراهانی زندگی او را تا لحظه‌ی مرگ به تصویر کشید. او همانند ماهی که شکار شده به خون غلتید و آخرین نفس‌هایش را کشید و همان طور که آرزو داشت به نجابت یک حیوان جان داد و چشم از این دنیا فروبست. وصیت کرده بود که پیکرش را بسوزانند زیرا جایی را نداشت که احساس تعلق به آن داشته باشد.
درباره او به راحتی نمی­ شود یادنامه نوشت. مردی این همه بی‌تابِ زندگی، این همه بی‌قرارِ گفتن، مرگ را برنمی‌تابد. آثار محصص آن قدر زنده و حاضر هستند که وقتی دل‌تنگش می‌شویم آراممان کنند. تا یادمان بماند که محصص آمده بود تا چیزی بگوید. چیزی از ما و به ما. تا قدر بدانیم منفرد بودنش را. مستقل بودنش را و این که هیچ‌گاه بار هیچ جناح و مسلکی را به دوش نکشید و سنگ عقاید دیگران را به سینه نزد. کم گفت و زیاد ساخت و با همین زیاد ساختن، گفت آنچه گفتنی داشت. کمتر مصاحبه کرد و کمتر از آن در تجمعات و افتتاحیه‌ها و کافه‌نشینی‌های تمام­وقت شرکت کرد. لب به اظهارنظرهای بزرگ‌منشانه و تخریب و تمجید نگشود و مدام، جوشانده و دوا برای درمان بیماری‌های هنر امروز تجویز نکرد. محصص مرد کارش بود. اهل کارش بود و شایسته‌ترین زبان را برای گفتن یافته بود. صادق و ثابت و تلخ و تیز. محصص آبروی هنر معاصر ایران بود.
هنر ایران هنرمندی را از دست داد که تا سال‌ها به خود نخواهد دید.
تصویر ۲۵- بهمن محصص، از مجموعۀ ماهی­ها
تصویر ۲۶- بهمن محصص، از مجموعۀ ماهی­ها، طرح روی جلد
تصویر ۲۷- بهمن محصص، از مجموعۀ ماهی­ها، کلاژ، ۲۰۰۶
تصویر ۲۸- بهمن محصص، از مجموعۀ ماهی­ها، کلاژ، ۲۰۱۰
تصویر ۲۹- بهمن محصص در کنار مجسمۀ نی­لبک نواز
تصویر ۳۰- بهمن محصص، مجسمۀ نی­لبک نواز
تصویر ۳۱-بهمن محصص، فی­فی از خوشحالی فریاد می‌کشد، رنگ و روغن روی بوم، ۱۹۶۴
۳-۳) چند نمونه از آثار بهمن محصص:

• • نقاشی­ها

تصویر ۳۲-بهمن محصص، رنگ روغن بر بوم، ۱۹۸۹
تصویر ۳۳-بهمن محصص، نامزد، رنگ و روغن بر بوم
تصویر ۳۴-بهمن محصص، بدون عنوان، رنگ و روغن بر بوم،۶۰×۸/۶۰، ۱۹۵۸
تصویر ۳۵-بهمن محصص، ۴ اثر

1. 1. بالا چپ: آبرنگ و مرکب بر کاغذ،۴/۴۵×۷/۳۴،۱۹۵۴

1. 1. بالا راست:mix media بر بوم،۱/۵۲×۵/۴۸،۶۰، ۱۹۵۸

1. 1. پایین راست: آبرنگ و مرکب بر کاغذ،۵/۴۷×۳۰،۶۰،۱۹۵۸

1. 1. پاببن چپ: رنگ و روغن بر بوم، ۶/۵۰×۳/۳۴،۱۹۵۷

تصویر ۳۶- بهمن محصص، عقاب نابینا، رنگ و روغن بر بوم،۱۰۰×۶۵، ۱۹۶۸
تصویر ۳۷ بهمن محصص، انسان از شکل افتاده، رنگ و روغن بر بوم
تصویر ۳۸ بهمن محصص، رنگ و روغن بر بوم
تصویر ۳۹-بهمن محصص، رنگ و روغن بر بوم،۱۹۸۳
تصویر ۴۰-بهمن محصص، آبرنگ بر کاغذ، ۱۹۹۳
تصویر ۴۱-بهمن محصص، رنگ و روغن بر بوم،۱۹۷۶
تصویر ۴۲- بهمن محصص، رنگ روغن بر بوم، ۱۹۷۵
تصویر ۴۳- بهمن محصص، رنگ روغن بر بوم
مجسمه‌ها
تصویر ۴۴ – بهمن محصص، برنز
تصویر ۴۵- بهمن محصص، نی‌لبک نواز، برنز
تصویر ۴۶- بهمن محصص، برنز
تصویر ۴۷- بهمن محصص، برنز
تصویر ۴۸- بهمن محصص، مرد، برنز
تصویر ۴۹- بهمن محصص، ماهی، برنز
تصویر ۵۰- بهمن محصص، مینوتور، برنز
تصویر ۵۱- بهمن محصص، پرنده، برنز
تصویر ۵۲- بهمن محصص، برنز
کلاژها