با توجه به اینکه در این تحقیق، از ابزار پرسش نامه استفاده نمی شود و از اطلاعات مربوط به متغیرهای تحقیق استخراجی از اسناد و صورتهای مالی نمونه مطالعاتی استفاده می شود، لذا با توجه به اینکه شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار جامعه آماری تحقیق را تشکیل می دهند و از یادداشتها و صورتهای مالی حسابرسی شده آنها جهت گردآوری اطلاعات استفاده می شود، لذا با توجه به حسابرسی شده بودن صورتهای مالی، می توان به تامین پایایی و اعتبار ابزار تحقیق پی برد.
۳-۹ روش تجزیه و تحلیل داده ها
در این تحقیق به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از آمار توصیفی و استنباطی استفاده خواهد شد. در آمار توصیفی، اطلاعات مربوط به میانگین ، انحراف استاندارد ، میانگین خطای استاندارد ، کشیدگی و چولگی و حداقل و حداکثر متغیرهای تحقیق در مورد بانکهای نمونه محاسبه می شود و نمودارهای مرتبط به هر متغیر برای سایر موارد نمونه در دوره زمانی مشخص ترسیم میگردد. از طرفی پژوهش های همبستگی شامل کلیه پژوهش هایی است که در آنها تلاش می شود رابطه متغیرهای مختلف با بهره گرفتن از ضریب همبستگی کشف و تعیین شود این ضریب شاخص دقیقی است که با محاسبه آن می توان نشان داد که یک متغیر تا چه اندازه با متغیرهای دیگر پیوند دارد و می توان برای همبستگی (مثبت یا منفی) میزان و مقدار آن را محاسبه کرد .
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
پس از جمع آوری اطلاعات مربوط از نرم افزار صفحه گسترده اکسل[۶۵] جهت طبقه بندی اطلاعات و محاسبه متغیر ها استفاده گردید و در نهایت اطلاعات حاصل با بهره گرفتن از نرم افزار EVIEWS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
۳-۱۰ آزمون های تحقیق
در مواردی که بررسی ارتباط بین یک متغیر وابسته با یک یا چند متغیر مستقل مد نظر باشد، هدف محقق اینست که بر اساس این ارتباط و با بهره گرفتن از دادههای تاریخی، پارامتر (پارامترهایی) برای متغیر (متغیرهای) مستقل برآورد و با ارائه مدل اقدام به پیش بینی نماید، از سه نوع داده به شرح زیر میتوان استفاده کرد:
-
- دادههای سری زمانی[۶۶]
-
- دادههای مقطعی[۶۷]
-
- دادههای تلفیقی[۶۸]
دادههای سری زمانی، دادههایی هستند که در قالب یک یا چند متغیر خاص در طول زمان رخ میدهند. به عبارت دیگر، سری زمانی مجموعهای مشاهدات است که بر حسب زمان مرتب شده باشند (عادل آذر و مؤمنی، ۱۳۸۵) .
دادههای مقطعی، دادههایی هستند که در مقطع زمانی مشخصی از زمان، محاسبه و جمع آوری میشوند.
دادههای تلفیقی، دادههایی هستند که از ترکیب دو دسته دادههای سری زمانی و مقطعی حاصل میشود.
۳-۱۰-۱ مدل رگرسیون
اگر چنانچه پس از رسم نمودار پراکنش میان دو متغیر، بهترین خط را به روش حداقل توانهای دوم[۶۹] برازش کنیم به نحوی که مجموع توانهای دوم انحرافات عمودی از خط برازنده حداقل شود؛ آنگاه به چنین خطی، خط رگرسیون میگویند. به زبان ریاضی، معادله خط رگرسیون را میتوان به شکل زیر تعریف نمود:
معادله :
عرض از مبدأ و شیب خط رگرسیون یا همان میزان تغییرات بر حسب متغیر است. مقادیر a و b طوری تعیین میشوند که مجموع انحرافات بین کل مشاهدات (Y) و برآورد آن به وسیله یعنی( کمینه شود.
برای برآورد مقادیر و از روابط زیر استفاده میشود:
معادله :
معادله:
معادله:
معادله :
رابطه رگرسیون فوق یک رابطه ساده دو متغیره است. یعنی تغییرات یک متغیر وابسته را به تغییرات یک متغیر توضیحی مستقل میتوان نسبت داد. اما بسیاری از نظریهها و ایدههای مالی مبین آن هستند که متغیر وابسته تحت تأثیر بیش از یک متغیر مستقل قرار دارد. و جود بیش از یک متغیر توضیحی در یک زمان در معادله رگرسیون و بررسی تمامی این متغیرهای توضیحی به طور همزمان بر روی متغیر وابسته موجب اعتبار بیشتر آن میشود.(عادل آذر، ۱۳۸۳)
تعمیم یک مدل ساده به مدلی با متغیر مستقل کار بسیار سادهای است. بنابراین میتوان مدل رگرسیون چند متغیره را به صورت زیر بیان کنیم:
معادله:
; =۱, ۲, …, t
رگرسیون خطی دارای مفروضاتی است که برای استفاده از این مدل وجود آنها ضروری میباشد. در ادامه به معرفی این مفروضات و آزمونهای آنها میپردازیم.
۳-۱۰-۲ آزمون ریشه واحد
داده های مورد استفاده در مطالعات اقتصاد سنجی را می توان به سه دسته داده های سری زمانی، مقطعی، پانلی تقسیم بندی کرد. به استثنای داده های مقطعی، در بقیه داده ها باید آزمون ریشه واحد صورت گیرد (صمدی، ۱۳۸۸، ۲۵)
روش های سنتی اقتصادسنجی در برآورد ضرایب یک الگو، مبتنی بر پایا[۷۰] (مانا) بودن سریهای زمانی میباشند. متغیر سریزمانی وقتی مانا است که میانگین، واریانس، کواریانس و در نتیجه ضریب همبستگی آن در طول زمان ثابت باشد و مهم نباشد که در چه مقطعی از زمان، این شاخصها را محاسبه کنیم. امّا از طرفی، «بررسیهایی که از سالهای ۱۹۹۰ به بعد انجام شده، نشان داده است که بسیاری از متغیرهای سریزمانی در اقتصاد مانا نیستند».(هژبر کیانی،۱۳۷۶، ۵۲)
به عبارتی دیگر، میانگین و واریانس این سریها در طول زمان متغیر بوده و کواریانس آنها در ازای وقفه های مشخص، ثابت نیست که از این خصوصیات به عنوان نامانا[۷۱]بودن سریهای زمانی یاد میشود. اگر سریهای زمانی مورد استفاده در برآورد ضرایب الگو نامانا باشند، برآورد الگو با چنین متغیرهایی ممکن است به رگرسیون کاذب[۷۲] منجر شود؛ بدین معنی که ممکن است ضریب تعیین به دست آمده از الگوی برآوردی بسیار بالا بوده، ولی هیچ رابطۀ معنیداری بین متغیرهای الگو وجود نداشته باشد. عدم توجه به چنین نکتهای، موجب گمراهی محقق و استنباطهای غلط در مورد ارتباط بین متغیرها خواهد شد. از این رو قبل از استفاده از این متغیرها لازم است نسبت به مانایی یا عدم مانایی آنها اطمینان حاصل کرد.(نوفرستی ،۱۳۷۸، ۸۶)
در این قسمت، خواص آماری داده های پانل، به لحاظ مانایی یا وجود ریشه واحد مورد بررسی قرار میگیرند. به این منظور، از آزمون ریشه واحد که یکی از معمولترین آزمونها برای تشخیص مانایی است استفاده میشود. مهمترین آزمونهای ریشه واحد در مورد داده های پانل، شش روش زیر میباشد:
-
- آزمون لوین، لین و چو[۷۳] (LLC)
-
- آزمون ایم، پسران و شین[۷۴] (IPS)
-
- آزمون برتونگ[۷۵]
-
- آزمونهای فیشر-ADF و فیشر-PP که توسط مادالا و وو(۱۹۹۵) و چوی(۲۰۰۱) ارائه شدهاند.
-
- آزمون هاردی[۷۶]
-
- برای تشریح روششناسی این آزمونها، الگوی AR(1) بین بخشی زیر در نظر گرفته میشود:
که در آن؛ متغیر مورد بررسی، i=1,2,…,N معرف کشورها، t=1,2,…, معرف تعداد مشاهدات سری زمانی در هر کشور، نماینده متغیرهای قطعی مانند عرض از مبدأ و روند، ضریب زاویه، ضریب خودهمبستگی و جمله اخلال میباشد که فرض میشود در بین کشورهای مختلف، مستقل از هم هستند. حال اگر باشد، مانا و چنانچه باشد، دارای ریشه واحد بوده و نامانا تلقی میشود.
به منظور این آزمون، دو پیشفرض در مورد وجود دارد؛ اول اینکه فرض شود که عوامل مشترکی بین کشورهای مختلف وجود دارند، بهطوریکه برای همه کشورها یکسان است ( به ازای هر i یا برای تمام کشورها). آزمونهای LLC، برتونگ و هدری بر اساس این فرض پایهریزی شدهاند. از سوی دیگر، فرض دوم این است که بین کشورها یکسان درنظرگرفته نشود. آزمون IPS و آزمونهای نوع فیشر نیز بر اساس این فرض استوارند. به علاوه در آزمون هاردی، فرضیه صفر، عدم وجود ریشه واحد است، درحالیکه در سایر آزمونها، فرضیه صفر وجود یک ریشه واحد میباشد.(مهر آرا، ۱۳۸۸، ۵۵)
همانطور که اشاره شد یکی از راه های اجتناب از رگرسیون کاذب ،اطمینان از ایستایی داده ها است از اینرو قبل از تخمین مدل ، خواص آماری داده های پانل، به لحاظ مانایی یا وجود ریشه واحد مورد بررسی قرار میگیرند. نتایج حاصل از آزمون ریشه واحد برای متغیرهای مدل به شرح جدول زیر می باشد، لذا می بینیم که تمامی متغیر ها در سطح مانا هستند.
۳-۱۰-۳ آزمون خود همبستگی