^۱Outlier Sensitivity
^۲High Curvature Sensitivity
^۳Parameter Tuning
^۴Computational Burden
۱-دروازه های ارزیابی برای کاهش فضای جستجو[۲۲]

۲-قیود هندسی و پویا برای کاهش تغییرپذیری حرکت و شکل[۲۳]
۳-تخمین زننده های مقاوم برای کاهش اثر حداقل های محلی روی تخمین شکل با مرز نهایی[۲۵,۲۴]
۴-فیلترهای تجمع داده احتمالی^۱ و فیلتر های تجمع داده احتمالی مشترک^۲ برای حفظ مسیر حرکت اشیاء[۲۶]
۵-دسته بندی ضربه^۳ و پیشینه کردن امید ریاضی^۴ (EM) برای جلوگیری از همگرا شدن مدل به سمت نویز یا به هم ریختگی پس زمینه[۲۷]
با وجود عملکرد مناسب این روش ها برای کاهش حساسیت به حداقل های محلی, آن ها بسیار زمان بر,غیر حساس به مرزهای با انحنای بالا و حساس به پارامتر ها می باشند.
۳-۳-۳- حساسیت به انحنای زیاد
استخراج نواحی با انحنای زیاد (مقعر یا محدب) یکی از مسائل مهم در مدل های قابل تغییر شکل پارامتری هستند. با توجه به اینکه نیروی داخلی در اکثر مدل های با دانش پیشین اثر هموار سازی بر روی سطح یا مرز را دارند, نیروی های سنتی خارجی در استخراج نواحی با انحنای بالا ناتوان عمل می کنند.
برای رفع این مشکل, راهکارهایی از قبیل نرخ دستیابی نیروی خارجی با نیروی فاصله[۲۸], نیروی بالون[۱۹], نیروی جریان بردار گرادیان[۲۰] و نیروی کانولوشن بردار[۲۱] به کار گرفته شده است. با این حال با توجه به محدودیت های سختی داخلی قادر به حل مناسب این مشکل نیستند.
روش دیگری که برای رفع این مشکل پیشنهاد شد, استفاده از یک مار طبقه بندی شده بود که با توجه به میزان انحنا به چند قسمت شکسته و سپس مجددا ادغام می شد.این روش عملکرد مناسبی در جهت رفع مشکل استخراج نواحی با انحنای بالا داشت اما در عین حال نسبت به نویز به شدت حساس بود.[۲۹]
راهکار های دیگری که دراین زمینه پیشنهاد شد یک روش تطبیقی بود به طوری که با تعریف یک نیروی
^۱ Probabilistic Date Association Filters
^۲Joint Probabilistic Date Association Filters
^۳Stroke Grouping
^۴Expectation Maximization
خارجی در نواحی با انحنای زیاد اثر نیروی داخلی کاهش و در نواحی با انحنای کم اثر نیروی داخلی افزایش داده می شود.[۳۱,۳۰] با این وجود همچنان استخراج نواحی با انحنای بالا به عنوان یک چالش مهم در مدل های قابل تغییر شکل مطرح می باشد.
۳-۳-۴-نیاز به تنظیم پارامترها
همانطور که بخش ۳-۲-۴ بیان شد, مدل های قابل تغییر شکل پارامتری شامل سه دسته پارامتر از جمله α, β و ϒ می باشند. واضح است تنظیم و انتخاب مناسب این پارامتر ها تاثیر بسزایی در عملکرد و نتیجه این مدل ها دارد. به طور معمول انتخاب این پارامترها با توجه به وابستگی آنها به تصویر و حساسیت آنها, یک چالش اساسی به حساب می آید.
۳-۳-۵-بار محاسباتی
با توجه به اینکه مدل های قابل تغییر شکل از الگوریتم های تکرار شونده برای یافتن پاسخ استفاده می کنند, بار محسباتی این مدل ها اصولا به سه عامل تعداد رئوس,نرخ همگرایی و پایداری عددی و شرط توقف بستگی دارد. با توجه به اینکه تعداد وکسل ها در تصاویر سه بعدی بسیار زیاد می باشدع در نتیجه برای مدل کردن آنها به تعداد راس بسیاری نیاز است و این مسئله باعث افزایش بار محاسباتی می شود. از طرفی با توجه به پیچیدگی معادلات این مدل ها, همگرایی به کندی انجام می شود و این نیز باعث تحمیل بار محاسباتی بالایی بر این روش ها می شود. علاوه بر این با توجه به ساختار روش های تکرار شونده, که عمدتا برای یافتن پاسخ مدل های قابل تغییر شکل استفاده می شوند, و همچنین وجود نویز و به هم ریختگی پس زمینه, ارضاء شرط توقف دچار مشکل خواهد بود. به همین دلیل مدل های قابل تغییر شکل دارای مشکلاتی در کاربرد های زمان واقعی هستند.
فصل چهارم
سطح فعال منفصل برای قطعه بندی تصاویر سه بعدی
۴-سطح فعال منفصل (DAS) برای قطعه بندی تصاویر سه بعدی
۴-۱-مقدمه
در تکنیک سطح فعال, یک سطح نوار باریک قابل تغییر شکل^۱ بر اثر اعمال انرژی های داخلی و خارجی در جهت همگرایی مدل و رسیدن آن به سطح مورد نظر, تغییر شکل پیدا می کند. به طور معمول مدل های سطوح فعال[۳۵,۳۴,۳۳,۲۱,۲۰,۱۹] توسعه مستقیم مدل های کانتور فعال دوبعدی به حالت سطوح فعال سه بعدی هستند. در نتیجه, همانند مدل های کانتور فعال پارامتری, مدل های سطوح فعال موجود دارای بار محاسباتی زیاد, مشکلات پیاده سازی, عدم توانایی استخراج دقیق سطح جسم سه بعدی در حضور نویز, به هم ریختگی پس زمینه و نواحی با انحنای زیاد, می باشد. با وجود اینکه روش های غیر پارامتری, برخلاف روش های پارامتری, توانایی مقیاس پذیری در ابعاد مختلف را دارا هستند, اما بار محاسباتی بسیار زیاد و عدم توانایی استخراج مرزها و سطوح مربوط به اجسام دارای گسستگی, استفاده از این روش ها را محدود ساخته است.این مسئله را می توان در شکل ۴-۱ مشاهده کرد. همانطور که دیده می شود, مدل سطوح فعال پارامتری, شکل ۴-۱-b, سطح را به صورت یک مکعب یکپارچه و پیوسته استخراج کرده است.در صورتی که مدل سطوح فعال غیر پارامتری, شکل ۴-۱-c, 8 مکعب جداگانه را استخراج کرده است.
در این فصل, مدل سطح فعال منفصل^۲ (DAS)[32,16] برای قطعه بندی تصاویر سه بعدی را به عنوان یکی از مدل های سطح فعال پارامتری که عملکرد بسیار مطلوبی در زمینه قطعه بندی تصاویر سه بعدی دااشته است را به تفصیل مورد بررسی قرار می دهیم.
^۱ Deformable Spline Surface
^۲ Decoupled Active Surface (DAS)
شکل ۴-۱-مقایسه روش پارامتری و غیر پارامتری.(a) مکعب ۳ بعدی شکسته.(b) نتیجه مدل پارامتری.© نتیجه مدل غیر پارامتری[۱۶]
۴-۲-تعریف راس و سطح در مدل سطوح فعال منفصل
همانطور که در شکل ۴-۲ دیده می شود, یک سطح فعال منفصل v, با بهره گرفتن از یک شبکه مثلثی^۱ تشکیل می شود. این شبکه ها با بهره گرفتن از وجوه مثلثی ,و رئوس بیان می شود. ارتباط بین این وجوه و رئوس به صورت زیر تعریف می شود:
(۴-۱)
(۴-۲)
در این روابط TVو VT به ترتیب ارتباط بین وجوه و رئوس و رئوس و وجوه را تعریف می کنند. با بهره گرفتن از این دو تعریف, رئوس همسایگی یک راس به این صورت تعریف می شود:
(۴-۳)
Setdiff که یک اپراتور بولین^۲ است, برای تشخیص تفاوت بین دو مجموعه و اپراتور unique جهت حذف المان های تکراری در مجموعه استفاده می شود.
^۱ Triangular Mesh
^۲ Boolean Operator
شکل ۴-۲-(چپ) شبکه مثلثی در مدل قابل تغیرر شکل سه بعدی.(راست) نمایش رئوس,وجه و بردار های نرمال[۱۶]
به طور کلی الگوریتم DAS دارای سه مرحله می باشد:مرحله اندازه گیری, مرحله نمونه برداری مجدد و مرحله تخمین. در ادامه به بررسی این سه مرحله می پردازیم. روند کلی این الگوریتم در شکل ۴-۳ نشان داده شده است.
شکل ۴-۳-روند کلی الگوریتم DAS[16]
۴-۳-مرحله اول: تعیین سطح اندازه گیری شده
برای تعریف بردار عمود بر هر وجه, می توان از این رابطه استفاده کرد:
(۴-۴)
در این رابطه, و ⊗ به ترتیب اپراتور نرم و ضرب خارجی می باشند. اکنون بردار نرمال در جهت راس به این صورت تعریف می شود:
(۴-۵)

هر قدم محراب مقصودی بود در کوی دوست
بر امید آن که بنشینم دمی پهلوی دوست
گوشه چشمی ندارد سوی من آهوی دوست
راست می ماند به سرو قامت دلجوی دوست
گر نه محرابش بود طاق خم ابروی دوست
گر سرم را این شرف باشد که گردد گوی دوست
پیش اهلی از دو عالم به بود یک موی دوست

وزن : فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلات / بحر رمل مثمن مقصور
موضوع کلی : عالم عشق وبی خبری عاشق از اوضاع واحوال اطراف خود
غزل مردّف با ردیف اسمی.
۱-تلمیح به داستان لیلی ومجنون. رجوع کنید به غزل۳۰۷ / در پوست نگنجیدن، کنایه از شاد بودن./ دوست کنایه ازمعشوق./صنعت ردالقافیه در بیت اول /
۳- هر قدم محراب مقصودی است، تشبیه./
۴-پهلو به پهلو گردیدن، کنایه از بیدار ماندن واندوه داشتن./
۵- گوشه چشمی سوی کسی داشتن، کنایه از توجه داشتن./
۶-تشبیه قامت یار به شمع./سروقامت، تشبیه بلیغ اضافی./
۷-تلمیح به داستان آدم وشیطان.رجوع کنید به غزل ۳۸۲٫/مصراع اول استفهام انکاری است.فرود نمی آید./طاق ابرو، تشبیه./
۸-چوگان بخت و گوی مراد، تشبیه./سرم گوی دوست گردد، تشبیه وکنایه از فداشدن در راه عشق./
غزل ۴۰۵

هر کس که پا نهاد به کویت ز دست رفت
زلف تو خواستم که بگیرم دلم ربود
دلبر چو رفت رشته ی جان گو گسسته باش
در خون نشسته ام که کمان ابرویم ز ناز
ناصح چو دل نماند نصیحت چه فایده
چون ماه نو به مهر تو دل صاف کرده ایم
اهلی که بر فرشته ز طاعت سبق گرفت

هشیار و عاقل آمد و مجنون و مست رفت
آنم به دست نامد و اینم ز دست رفت
دام این زمان چه سود که ماهی ز شست رفت
چون تیر خویش در نظرم تا نشست رفت
پندم مده به هرزه که تیرم ز شست رفت
گر صد هزار بار برین دل شکست رفت
آخر به مهر ماهرخان بت پرست رفت

وزن:مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن / بحر مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف
موضوع کلی: جوش وخروش عشق
غزل مردّف با ردیف فعلی.
۱-صنعت ردالقافیه در بیت اول /از دست رفتن ،کنایه از مردن./هوشیار وعاقل درمصراع دوم تضاد دارد./
۳-رشته جان، تشبیه./شست، دام وتور ماهی گیری، با ماهی تناسب دارد./
۴-درخون نشستن، کنایه ازشرمگین شدن./ کمان ابرو، کنایه از معشوق./چون تیر، تشبیه./
۵-ناصح، اسم فاعل به معنی نصیحت کننده،/دل نماندن، کنایه از عاشق شدن./تیر از شسترفتن، کنایه از کار از کار گذشتن./ شست،انگشت دانه برای تیر اندازی.زه کمان/

۶-چون ماه نو، تشبیه./ دل صاف کردن، کنایه از کینه نداشتن./

۴- لعینی أم بلقیس، بغداد، ۱۹۷۲م
۵- السفر الی الایام الخضر، دمشق، ۱۹۷۷م
۶- وجوه دخانیه فی مرایا اللیل، بیروت، ۱۹۷۷م
۷- زمان بلا نوعیه، دمشق، ۱۹۷۹م
۸- ترجمه رملیه لأعراس الغبار، دمشق، ۱۹۸۶م
۹- کائنات الشوق الاخر، ۱۹۸۶م
۱۰- رواغ المصابیح، دمشق، ۱۹۸۸م
۱۱- جواب العصور، دمشق، ۱۹۹۱م
۱۲- رجعه الحکیم بن زائد،
شعر بردونی از دیوان اول (من ارض بلقیس) تا دیوان پنچم (السفر الی الأیام الخضر) در مورد اوضاع و احوال اجتماعی، وقایع فرهنگی و سیاسی، کشمکش‌های اجتماعی و قومی و ملی ـ میهنی و وقایع انقلابی و رویدادهای آن است. اما آن را وارد عنصر حوار و گفتگوی دراما کرده است. و دیوان(زمان بلا نوعیه، و ترجمه رملیه لأعراس الغبار و قصیده «سباعیه الغیثان الرابع») به طور کلی گفتگویی پیرامون نظریه انقلاب جهانی است^[۱۱۲].
ب) آثار منثور
۱- رحله فی الشعر الیمنی قدیمه و حدیثه، بیروت، دارالعوده ۱۹۸۲م
۲- قضایا یمنیه، بیروت، دار الحدیثه، ۱۹۸۸م
۳- فنون الأدب الشعبی فی الیمین، بیروت، درالحداثه، ۱۹۸۸م
۴- الیمن الجمهوری، دمشق، الکاتب الأدبی، ۱۹۸۳م
۵- الثقافه الشعبیه(تجارب و اقاویل یمنیه)، القاهده، دارالمأمون، ۱۹۸۸م
۶- الثقافه و الثوره فی الیمن، دمشق، مطبعه الکاتب العربی، ۱۹۹۱م
۷- من أول قصیده ألی آخر طلقه … دراسه فی شعر الزبیری و حیاته، بیروت، دارالحداثه، ۱۹۹۳م.
۸- أشتات، ۱۹۹۶م.^[۱۱۳]
از جمله ویژگی‌های کتاب‌های منثور «بردونی»، نزدیکی زبان آنها به زبان شعر و توجه به موازنه است و این ویژگی در کتاب‌هایی مثل (رحله فی الشعر الیمنی قدیمه و حدیثه، الثقافه و الثوره فی الیمن، من اول قصیده ألی آخر طلقه) به وضوح نمایان است^[۱۱۴].
کتاب «قضایا یمنیه» و «اشتات» عبارت از مجموعه مقالاتی است که در روز نامه‌ها و مجلات چاپ و از رادیو صنعا پخش شده اند و موضوعات این دو کتاب در باره ادبیات، تاریخ و سیاست است^[۱۱۵].
کتاب «الیمن الجمهوری» شامل یازده فصل و هر فصل به مبحثی مجزا پرداخته است. این کتاب بیشترین انسجام را از حیث محتوای علمی داراست و دلیل اصلیش این می‌باشد که از مقالات منتشر شده در روزنامه‌ها و مجلات جمع آوری نشده است.
کتاب «الثقافه و الثوره» در سال ۱۹۹۱م تألیف شده است. موضوعات کتاب فصل بندی شده اما منسجم نیست.
کتاب «من أول قصیده ألی آخر طلقه، دراسه فی الشعر الزبیری» بیست و هفت فصل دارد. این کتاب از نظر فصل‌بندی ایراد دارد و یک مجموعه منسجمی نیست.
بیشتر فصل‌های کتاب، مقالاتی است که قبل از چاپ در روزنامه‌ها و مجلات چاپ نشده‌اند و عناوینی که در روزنامه بیست و شش سپتامبر قبل از چاپ کتاب نشر نشده‌اند در این کتاب تبدیل به فصل شده‌اند.
کتاب «رحله فی الشعر الیمنی قدیمه و حدیثه» این کتاب بر اساس باب و فصل تقسیم نشده، بلکه فقط بر اساس عصرهای ادبی آن را تقسیم کرده است^[۱۱۶]
ج) نسخه‌ها خطی چاپ نشده
۱- رحله ابن من شاب قرناها (دیوان شعر)
۲- العشیق علی مرافیء القمر(دیوان شعر).
۳- العم میمون (روایه)
۴- الجمهوریه الیمنیه(کتاب)
۵- الجدید و المتجدد فی النقد الأدبی(مقاله)
د) آثاری که از وی به زبان‌های خارجه ترجمه شده
۱- بیست قصیده به زبان انگلیسی در دانشگاه دیانا آمریکا
۲- الثقافه الشعبیه به زبان انگلیسی
۳- دیوان مدینه الغد به زبان فرانسه
۴- الیمن الجمهوری به زبان فرانسه
۵- کتاب فرهنگ جزیره العرب و خلیج و مجموعه سخنرانی‌های وی به زبان عربی برای دانشجویان جزیره العرب و خلیج به زبان فرانسه^[۱۱۷]

فصل سوم:
بررسی و پژوهشی در اشعار وطنی
عبدالله بردونی
۱- تاریخچه وطنیات در ادبیات عربی
۱-۱٫وطن و شعر وطنی
برای فهم شعر وطنی قبل از هر چیز لازم است، منظور ازمفهوم وطن مشخص شود تا بتوان در سایه تعریف ارائه شده از آن، به رابطه شعر با وطن دست یافت و تصویر روشنی از شعر وطنی به دست آورد. به همین منظور ابتدا واژه وطن را در لغت تعریف کرده و سپس به بیان شعر وطنی می‌پردازیم.
۱-۲٫ معنی لغوی وطن
وطن در زبان عربی از نظر لغوی:
۱ـ منزلی که در آن اقامت می‌شود و آن منزل انسان و محل اقامت او است،^[۱۱۸] و «أوطنت الأ رضُ وَطَنتها توطیناً و اِسْتوطَنَتها أی إتَخذتها وطناً و وطَن بِالْمَکَآن و أوطَنَ أقام»
۲ـ منزل اقامت و محل سکونت انسان است. وطن جمع آن أوطان است؛ به معنی اقامت کردن.^[۱۱۹]
۳ـ مکانی است که انسان در آن اقامت می‌کند و با آن انس می‌گیرد.^[۱۲۰]
۴ـ مکان اقامت انسان و مقرّ اوست که در آن به دنیا آمده یا به دنیا نیامده باشد.^[۱۲۱]
وطن در این معاجم به معنا و مفهوم یکسانی به کار رفته است و شاعران از زما‌ن‌های پیشین تا به حال در اشعار خود آن را به کار برده‌اند. مفهوم وطن در زبان عربی در عصر جاهلی به معنی منزل، قبیله و عشیره بوده و با گسترش حدود، این معنا و مفهوم تغییر کرده و به معنی بلاد و سرزمین شده است؛ نه بلاد منزل واحد، گاهی در معنای وسیع‌تر به معنای امت به کار می‌رود.
۱-۳٫ تعریف شعر وطنی

برازش تطبیقی

RFI

۱۶۳/۰

TLI

۱۷۷/۰

برازش مقتصد

CMIN/DF

۸۵۱/۱۴

PRATIO

۴۰۰/۰

PCFI

۲۱۲/۰

RMSEA

۲۲۳/۰

اولین معیار، آزمون عدم معناداری آماری کای اسکوئر و مقدار ریشه میانگین مربعات خطای برآورد است. یک مقدار به لحاظ آماری غیرمعنادار از کای اسکوئر و همچنین مقدار کوچکتر و یا برابر با ۰۵/۰ برای ریشه مربعات خطای برآورد حاکی از قابل قبول بودن مدل است. مقدار به دست آمده برای شاخص مذکور از لحاظ آماری نیز معنیدار بوده است که نمیتواند مقدار قابل قبولی باشد و این امر نیاز به انجام اصلاحاتی در مدل را ضروریتر میسازد. شاخصهای برازش تطبیقی نیز نشان میدهند که برازش مدل در حدود ۲/۰ بوده و نمیتواند بیانگر این باشد که مدل به خوبی توانسته است تا تغییرات متغیر وابسته را تبیین کند. مقدار به دست آمده برای شاخص RMSEA نیز نشان میدهد که مدل برای رسیدن به میزان حداقل آن که برابر با ۵۰/۰ است نیز به تغییراتی دارد. به نظر میرسد با انجام اصلاحات بتوان میزان برازش مدل را افزایش داد.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

مدلی که در شکل (۴-۱) آورده شد، تمامی متغیره را صرف نظر از معنیدار بودن تاثیر آنها نشان میداد. در این مرحله مسیرهای غیرمعنیدار حذف خواهند شد تا شکل نهایی مدل آزمون شده ما مشخص شود. بنابراین مدل تجربی تحقیق پس از حذف مسیرهای غیرمعنیدار در شکل (۴-۲) به نمایش درآمده است. همانطور که در این شکل ملاحظه میگردد، متغیر پایگاه اقتصادی اجتماعی که بر هیچ یک از متغیرهای دیگر تاثیر معنیداری نداشت از مدل به طور کامل کنار گذاشته شد.
شکل ۴-۲) مدل اول تحقیق پس از حذف مسیرهای غیرمعنادار
نکته مهم در آزمون و اجرا کردن مدلهای تحقیق، ارزیابی اثرات مستقیم، غیر مستقیم و اثر کل هر متغیر بر متغیر وابسته میباشد. در جدول (۴-۳۶) اثرات مستقیم، غیرمستقیم و اثرات کل متغیرهای مستقل بر روی متغیر وابسته نهایی در مدل کلی تحقیق به نمایش درآمده است. نتایج به نمایش درآمده در جدول نشان میدهد که متغیر نظام قدرت در خانواده هم به صورت مستقیم و هم غیر مستقیم بر روابط اجتماعی درون خانواده تاثیر گذاشته است.
در بین متغیرهایی که به صورت مستقیم تاثیرگذار بودهاند، نظام قدرت در خانواده بیشترین تاثیر (۳۶/۰) را بر متغیر وابسته نهایی داشته است. در بین اثرات غیرمستقیم متغیرها نیز تاثیر سرمایه فرهنگی بر روابط اجتماعی درون خانواده (۰۲۶/۰) نیز بیش از تاثیر نظام قدرت در خانواده (۰۱۶۸/۰) بوده است. در نهایت و با محاسبه اثرات کل هر متغیر مشخص شد که متغیر نظام قدرت در خانواده با ۳۴/۰ بیشترین تاثیر و سرمایه فرهنگی با ۰۲۶/۰ کمترین تاثیر را بر نظام روابط اجتماعی درون خانواده داشتهاند.
جدول ۴-۳۶) اثرات مستقیم، غیر مستقیم و کل متغیرهای مستقل بر متغیر روابط اجتماعی

اثر متغیرها

مستقیم

غیرمستقیم

کل

متغیر

الگوی اوقات فراغت

سودمندگرایان، عملی را اخلاقی می دانند که نتیجه و پیامد سودمندی را حاصل سازد. در این دیدگاه برای اینکه اخلاقی بودن عملی را اثبات نماییم، باید به نتایج و پیامدهای آن بنگریم و سودمند بودن نتیجه را ملاک اخلاقی بودن آن عمل بدانیم. اصالت نفع فردی و اصالت نفع جمعی، دو شکل از دیدگاه سودمندگرا می باشد(^[۵۸]).

با توجه به دیدگاه های مطرح شده باید به این نکته توجه داشت که در زمینه شغلی یکی از مهمترین دغدغه های مدیران کارامد در سطوح مختلف، چگونگی ایجاد بسترهای مناسب برای عوامل انسانی شاغل در تمام حرفه هاست تا با حس مسئولیت و تعهد کامل به مسائل در جامعه و حرفه خود به کار بپردازند و اصول اخلاقی حاکم بر شغل و حرفه خود را رعایت کنند. امروزه داشتن اخلاق حرفه ای به عنوان یک مزیت رقابتی در سازمان مطرح می باشد. فرد دیوید^[۵۹] در حوزه مدیریت استراتژیک می گوید: در سازمان، اصول اخلاقی خوب، از پیش شرط های مدیرت استراتژیک خوب است، اصول اخلاقی خوب یعنی سازمان خوب، وی بر این باور است که روز به روز اعتقاد به اینکه پایبندی به اخلاق موجب مزیت استراتژیک می شود، بیشتر می شود . بنابراین حاکمیت اخلاق حرفه ای در سازمان، قادر است به میزان بسیار چشمگیری سازمان را در جهت کاهش تنش ها و موفقیت در تحقق اثر بخش اهداف یاری نماید.
اصولاً اخلاق منفصل از موضوعات مادی بوده و بعد معنوی طبقات مشاغل را که دارای اهداف و منافع مشترک هستند در بر می گیرد که امروزه به این نوع اخلاق، اخلاق حرفه ای می گویند. هر حرفه ای نیز رفتار و تعهدات مربوط به خود را دارد که برگرفته از اساسنامه آن حرفه است. حرفه های مختلف بر حسب میزان حساسیت و وظیفه ای که در خدمت به جامعه دارند، دارای معیارهای اخلاقی متفاوت می باشند. معیارهای اخلاقی اصول مشترک خصوصیت ارزشها و صلاحیتهایی را مشخص می کنند که اعضای یک سازمان را به هم پیوند می دهد.اخلاق نمایان کننده شخصیت فرد است و این اخلاق حرفه ای است که فرد را به شکل مطلوب چه در جامعه و چه در بین همکارانش مطرح می کند. در چهارچوب این اخلاق حرفه ای است که نقش پذیری افراد در جامعه شکل می گیرد، انسانها بهم معطوف تر می شوند، ارتباط اجتماعی بین اشخاص گسترش می یابد و یکسری از هنجارها و رفتارهای درونی اخلاقی بین کارمندان و مدیران به وجود می آید. همچنین اخلاق حرفه ای در انجام فعالیتها و امور اداری و غیر اداری که مربوط به ارباب رجوع می شود، نقش مهمی را ایفا می کند. اخلاق حرفه ای در واقع به نوبه خود موجب تحریک بسیاری از محرکها و رفع بسیاری از ناهنجاریها می شود. اخلاق حرفه ای در مفهوم سازی های اولیه به معنای اخلاق کار و مشاغل بکار می رفت و امروزه نیز برخی نویسندگان، اخلاق حرفه ای را به معنای نخستین آن تعریف می کنند نمونه هایی از این قسم تعاریف قابل تامل هستند:
شیوه های رفتاری متداول در میان اهل یک حرفه است.
مدیریت رفتار و کردار آدمی موقع انجام کارهای حرفه ایست.
رشته ای از دانش اخلاق است که روابط شغلی را مورد مطالعه قرار می دهد.(۳۴)
اخلاق حرفه ای به آن ابعادی از رفتار و عمل اجتماعی توجه دارد که مربوط به انجام کار حرفه ای می شود. این کار می تواند حرفه پزشکی، مشاوره، تحقیق، نویسندگی، روزنامه نگاری و هر کار مشخص دیگری باشد. نهادینه کردن کد رفتار و کد اجرا در بسیاری از بدنه های حرفه ای مشترک می باشدو کدهای اخلاقی باید مورد پذیرش فضای اجتماعی باشد.
اخلاق حرفه ای غیر از رفتار حرفه ایست. فرامرز قراملکی در کتاب خود بیان می کند: رفتار حرفه ای یعنی رفتار هنجار شده نزد حرفه ایها، اما اخلاق حرفه ای ارزشهای اخلاقی هستند(^[۶۰]).
اخلاق حرفه ای شاخه ای از اخلاق کاربردی است که به مباحث اخلاقی در حرفه می پردازد. صاحبان حرفه از دانش اخلاق دو توقع دارند: بیان نظامند مسئولیتهای اخلاقی در حرفه و تشخیص دقیق و حل اثر بخش مسایل اخلاقی حرفه. در اخلاق حرفه ای دو رهیافت سنتی و جدید وجود دارد، رهیافت سنتی رویکرد مدیریت منابع انسانی به اخلاق حرفه ای است که بر مسئولیت اخلاقی افراد در مشاغل توجه می کند و رهیافت جدید که در دهه های اخیر رواج یافته است، رویکرد مدیریت استراتژیک به اخلاق حرفه ای است. در این رهیافت به مسئولیت پذیری سازمان با نگرش سیستمی عطف توجه می شود. فرم کاربردی و مکتوب اخلاق حرفه ای که سازمان می تواند از طریق آن، آرمانها و اهداف اخلاقی خود را محقق سازد، منشور اخلاقی و منشور رفتاری است که امروزه کاربرد وسیعی یافته است. منشور اخلاقی شامل مجموعه ای از ارزشهایی است که نسبت به دیگر ارزشها برای سازمان دارای اولویت بیشتری بوده و باید از سوی کارکنان و مدیران پیروی شوند، ارزشهایی چون صداقت، درستی، عمل به وعده، وفاداری، احترام، استقلال، حفظ اسرار، متانت، ادب، مدارا، ایمان و اعتقاد و… در تحقیق دیگری می خوانیم : منشور اخلاقی بیانیه ای حاوی خط مشی ها، اصول و مقررات است که رفتارها را هدایت می نماید.
منشور رفتاری: شامل رفتارهایی است که مطلوب سازمان است و باید در محیط کار انجام شوند مانند نوع پوشش کارکنان در محیط کار، حفظ اسرار، عدم تبعیض نژادی یا جنسی و …. منشور رفتار(کد رفتار) با توجه به ارزشهای مذکور در منشور اخلاقی تدوین می شود. الکساندر^[۶۱] معتقد است فعالیتهایی که بعنوان اخلاق محسوب می شوند با جامعه در ارتباط هستند و استفاده از نیروهای اخلاقی به ویژه در سازمان ها موجب پیشرفت و عملکرد بهتر کارکنان خواهد شد(۳۶).
در این راستا حرفه پزشکی نیز که با جان، مال و ناموس جامعه پیوند نزدیک دارد، دارای اخلاق حرفه ای منحصر به فردی است تا اختیارات و محدودیتهای فراوانی را برای اعضای این صنف ایجاد کند. تخطی از اصول اخلاقی حرفه پزشکی هر چقدر هم کوچک باشد، آثار زیانباری را در پی دارد. اتخاذ تدابیری چون سوگندنامه پزشکی، اعضای این حرفه را قادر می سازد تا به هنگام معالجه، جان و مال و ناموس بیماران را در اختیار بگیرند و در عین حال متعهدشان می کند که تا سرحد توان در بهبود وضعیت آنان کوشش نمایند. در واقع تحولات دنیای کنونی دربرگیرنده ی ویژگی هایی است که نیاز به رویکرد اخلاق در حرفه های مرتبط با پزشکی را ضرورتی انکارناپذیر کرده است(۳۵).
اخلاق پرستاری نیز بعنوان شاخه ای از اخلاق پزشکی ، تحت تاثیر پیشرفت های این رشته قرار گرفته است، حرفه پرستاری از جمله علومی است که هم در گذشته و هم در حال و آینده دارای جنبه های اخلاقی فراوان و مثال زدنی است(^[۶۲]). پرستاری بعنوان”حفظ،ارتقاء،و ایجاد مطلوب ترین سطح سلامت و توانایی پیشگیری از بیماریها و صدمات، تسکین آلام بیماران از طریق تشخیص و درمان برای انسان، مسئولیت دفاع از اشخاص نیازمند مراقبت،خانواده ها،گروه ها و جمعیتها”تعریف شده است(^[۶۳]). در این میان جزء اصلی خدمات پرستاری، ارائه مراقبت به مددجویان نیازمند بوده که لازمه آن وجود عنصر اخلاق بعنوان جزئی لاینفک در کلیه ابعاد ارائه این خدمات است،این نوع از مراقبت که مراقبت اخلاقی نام دارد نیازی جهانی است، زیرا جزئی مهم در ارائه مراقبت پرستاری است، التزام به مراقبت اخلاقی^[۶۴] بعنوان هسته مرکزی ارزشهای پرستاری تعریف شده و نشان دهنده درجه نگرانی برای بیمار و میزان احترام به شخصیت بیمار در حین مراقبت پرستاری از او تعریف شده و پایه ای برای پرستاران و دانش جویان پرستاری است تا مراقبت بیمار محور خود را در تمام جنبه های مراقبت پرستاری گسترش دهند(^[۶۵]). اهمیت التزام به مراقبت اخلاقی به حدی است که گاهی بر جنبه های فنی کار پرستاری برتری می یابد. این نکته فقط یک برداشت و احساس نیست که ناشی از طبع انسان و گرایش او به حسن خلق باشد، بلکه موضوعی منطقی است، زیرا توجه به اخلاقیات در مراقبت به دنبال خود الزام به یادگیری مداوم و انجام کارهای خوب را خواهد داشت(۸).
لنینجر^۱(۱۹۹۸)اشاره میکند” مراقبت حوزه متحد و مرکزی برای دانش و مهارت بالینی پرستاری است” فلسفه مراقبت اخلاقی در پرستاری پیشنهاد می کند که چالشهای اخلاقی توسط توجه به ارتباطات و شرح حال بیماران برطرف می شود. بوسیله اتخاذ این شیوه پرستار می تواند اعمال اساسی در فرایند مراقبت از بیمار را ارتقاء دهد. این توجه به ارتباطات، مراقبت اخلاقی را از اخلاق مبتنی بر اصول جهانی متمایز می کند. فلسفه مراقبت اخلاقی متکی به اصول جهانی مشتق از فرآیندهای تحلیلی-استدلالی محض نیست.
واتسون^۲ می نویسد: فلسفه مراقبت اخلاقی تلاش می کند تا مباحث اخلاقی را در سطح فعالیتهای ارتباطی قرار دهد تا در سطح مباحث ذهنی. هدف فلسفه مراقبت اخلاقی در پرستاری در دو حیطه است: تشویق به گسترش حس برقراری ارتباط در مباحث اخلاقی و تمایز حرفه پرستاری بعنوان یک مهارت از دیگر حرفه ها جهت ارتقاء درک ارزشهای آن به جامعه(۳۲).
اما آنچه بعنوان چالشی اساسی در راه رسیدن به التزام به مراقبت اخلاقی وجود دارد، وجود پدیده ای بنام عدم صداقت علمی^[۶۶] است. و بنا به تعریف هر شکلی از عدم صداقت است که در ارتباط با فعالیتهای رسمی علمی روی می دهد، این پدیده به چالشی طویل المدت در مراکز آموزش عالی و برای مدرسین تبدیل گشته و وجود آن در مطالعات بسیاری به اثبات رسیده است (۱۰).
تقلب یا فریبکاری پدیده ای فراگیر است که نظامهای آموزشی از سالیان دور با آن روبرو بوده است و از بابت آن هزینه های زیادی را متحمل شده اند. این پدیده بعنوان یکی از عوامل مهم تهدید کننده یادگیری فراگیران مطرح و اغلب میان دانشجویان به اندازه ای فراگیر است که اکثر آنها نوعی عدم صداقت علمی را در طول دوران تحصیل خود گزارش نموده اند(^[۶۷]). اگرچه در مورد میزان شیوع تقلب نمی توان درصد مشخصی را تعیین کرد، پژوهشهای متعدد در کشورهای مختلف نشان داده اند، تقلب، خاص یک دوره تحصیلی، یک دانشگاه و یک کشور نبوده و در تمامی دنیا دیده میشود. از سوی دیگر نرخ تقلب در سی سال گذشته به طور منظم در حال افزایش بوده و با پیشرفت فناوریهای جدید به حدی شایع شده که می توان آنرا معضلی همه گیر در مراکز آموزشی دانست(^[۶۸]). تقلب تحصیلی انواع گوناگونی داشته و تقسیم بندی های متعددی برای آن پیشنهاد شده است. در دنیای رقومی قرن بیست و یکم، تقلب تحصیلی دامنه وسیعی از چاپ مقالات دریافت شده از اینترنت تا استفاده از وسایل گوناگون الکترونیکی به منظور تقلب را شامل می شود. رتینگر و کرامر^[۶۹] ضمن تقسیم انواع تقلب تحصیلی، به تقلب در آزمونها و تقلب در تکالیف درسی، اشاره نموده و برای هر یک نمونه هایی را ذکر کرده اند:
تقلب در آزمون:
استفاده از یادداشتهای غیر مجاز در آزمون باز یا آزمونهای منزل
استفاده از یادداشت غیر مجاز در آزمون کلاس
رونویسی پاسخ آزمون باز و حل آزمون در منزل از روی شخص دیگر
اجازه دادن یا اجازه گرفتن برای رونویسی پاسخ های آزمون
تقلب در تکالیف درسی:
ارائه مقاله ای که از جای دیگر گرفته شده( به سرقت رفته )
رونویسی کردن تکلیف منزل از تکلیف شخص دیگر
اجازه دادن به سایر افراد برای رونویسی کردن تکلیف منزل
انجام تکلیف توسط فرد دیگر
انجام تکلیف برای سایر افراد
انجام تکلیف فردی با سایر اشخاص(^[۷۰])
رتینگر و جردن^[۷۱] به دو دسته متغییر بعنوان علل تقلب اشاره کرده اند: متغییرهای فردی (شخصی) و متغییرهای بافتی یا زمینه ای، در مقایسه با پژوهشهای انجام شده پیرامون عوامل بافتی و زمینه ای تقلب، بیشتر پژوهشها بر متغییرهای فردی متمرکز بوده برای نمونه بین سالهای ۱۹۶۰ تا ۱۹۹۰ اغلب تحقیقات پیرامون تقلب دانشجویان، بر نقش عوامل فردی مرتبط با رفتار تقلب متمرکز بوده است(^[۷۲]). عوامل فردی ویژگی هایی هستند که بوسیله نسل یا بوسیله موقعیتی که فرد در آن متولد می شود( مانند مذهب و ملیت ) تعیین می گردند، متغییرهای فردی یا خصیصه ای که بیشترین ارتباط را با انجام رفتارهای عدم صداقت علمی(تقلب) دارند، عبارتند از : موفقیت تحصیلی، سن، درگیری در فعالیتهای اجتماعی، رشته تحصیلی، جنسیت، معدل، اخلاق کاری، شخصیت نوع A ، رویکرد رقابتی به پیشرفت تحصیلی و عزت نفس. ارتباط عوامل موقعیتی یا بافتی بر تقلب نیز مورد توجه پژوهشگران بوده است. عوامل بافتی به فشارهای بیرونی گفته می شود که بر فرد تحمیل و موجب ترغیب یا منع تقلب می شود. از مهمترین این عوامل می توان به تاثیرات گروه همسال، استادان و معلمان و سیاستهای آموزشی اشاره کرد (^[۷۳]).
جدا از تاثیر عوامل زمینه ای و دموگرافیکی، قبل از آنکه دانشجو تصمیم به تقلب بگیرد باید بر وجدان درونی خود فائق آید، این مسئله هم بر میزان دیدگاه منفی دانشجو نسبت به عدم صداقت علمی و هم بر نوع قضاوت وی برای فرار از احساس گناه بستگی دارد. برای مثال دانشجویانی که از لحاظ شخصیتی فشار اخلاقی را احساس نمی کنند، می توانند بدون احساس گناه مرتکب تقلب شوند، اما زمانی که دانشجو رفتار عدم صداقت علمی را خطا و انحراف درک می کند میزان تقلب به یک-سوم کاهش می یابد(۳۶). افرادی که برخلاف وجدان درونی خود اقدام به تقلب می کنند دچار فرآیندی بنام « خنثی سازی »^[۷۴] می شوند که در آن با منطقی جلوه دادن تقلب بعنوان امری قابل قبول، شرایط ایجاد شده را سبک و قابل تحمل می کنند(^[۷۵]). بر طبق نظر روانشناسان رفتارهای نابهنجار، افرادی که دچار مکانیسم خنثی سازی می شوند، در ظاهر هنجارهای اجتماعی را قبول دارند اما با دلیل تراشی، علت انحراف از این هنجارها را در موارد خاص توجیه می کنند(^[۷۶]). باید دانست که این واژه، دقیقاً معادل منطقی سازی نیست، بلکه بیشتر یک امر فراگیر است که قبل، حین و بعد از ارتکاب تقلب روی می دهد(^[۷۷]). محققین چهار نوع اصلی از رفتارهای خنثی کننده را یافته اند که بسته به نوع موجه سازی طبقه بندی می شوند. ۱-انکار مسئولیت: که بمعنی مقصر دانستن دیگران و یا اجبار جهت تقلب می باشد، این فرم شایعترین نوع مکانیسم خنثی سازی بوده و حدود ۶۱ درصد افرادی که تقلب می کنند از این شکل استفاده می نمایند ۲-محکوم کردن (اساتید انسانهای ریاکار و خودخواهی هستند) این نوع از نظر شیوع در رتبه دوم با ۲۸ درصد موارد قرار دارد. ۳- انتساب دادن رفتار به نوع دوستی ، که دانشجو با تفکر مسئولیت در قبال کمک به دیگران (بخصوص همکلاسی ها که از نظر وی مهمتر از داشتن صداقت علمی است) مرتکب آن می شود، میزان فراوانی این رفتار ۸/۶ درصد است.۴- انکار آسیب: یعنی هیچ فردی از نتایج تقلب متضرر نمی شود، که با ۲/۴ درصد موارد در رتبه چهارم قرار دارد(^[۷۸]).
برخی از مراکز آموزشی از کدهای اخلاقی^[۷۹] (در پرستاری شامل مراقبت از بیماران، رازداری،صداقت در رفتار، حفظ ارزشهای پرستاری و…) برای مبارزه با پدیده عدم صداقت علمی دانشجویان استفاده می کنند (۱۸)کدهای اخلاقی راهنمای عملی برای کلیه تصمیم گیران در سطوح گوناگون سازمان است و به آنان کمک می کند تا بدانند در موقعیتهایی که در آنها ارزشهای متضاد بروز می کنند، چه عکس العملی را می بایست از خود بروز دهند(۳۶).
اهمیت احترام به حقوق انسانی به روشنی در کدهای اخلاقی پرستاران تجلی یافته است(^[۸۰]). این کدها استانداردهایی برای انجام کار می باشد که توسط کارکنان و تیم درمانی برگزیده شده است. کدهای اخلاقی اصول اخلاقی هستند که بطور کلی توسط تمامی اعضاء یک حرفه پذیرفته شده اند، این کدها پرستاران و دیگر گروه های حرفه ای را زمانی که اختلاف نظر در مورد صحت یک عمل یا رفتار وجود دارد راهنمایی می کنند، کدهای اخلاق پرستاری ایده آل های هدایتی پرستاران را پیش رو قرار داده و پایه ای را برای آموزش پرستاران فرآهم می کنند. اولین بار در دانشکده ویلیام و ماری^[۸۱] در سال ۱۷۷۹ و بدنبال آن در دانشگاه ویرجینیا (۱۸۵۰) و دانشگاه وسلیان^[۸۲] (۱۸۹۳) دانشجویان همراه با موافقت اعضاء هیئت علمی کدهای اخلاقی را بر مبنای آزادی و منش انسانی پایه گذاری نمودند. ملندز^[۸۳] از دانشگاه هاروارد کد اخلاقی را چنین تعریف کرده است : کد اخلاقی تعهدی کتبی در ارتباط با صداقت است که دانشجویان می پذیرند، یک تضمین کنترل شده و یک التزام برای تمامی دانشجویان است که اجرای این کدها را یاری رسانند(^[۸۴]). این سیستم متکی بر خود انگیزشی دانشجو است که در آن آنچه بیشتر مورد توجه قرار می گیرد تبدیل شدن به جوانمردانی بدون نیاز به ناظر و مراقب می باشد.در نظام جمهوری اسلامی ایران پس از تدوین راهنمای کشوری اخلاق در پژوهش(کدهای۲۶گانه) در سال ۱۳۷۸، راهنمای اختصاصی اخلاق در پژوهش(۱۳۸۴) و منشور جامع حقوق بیمار (۱۳۸۸)، آیین اخلاق پرستاری با مشارکت دفتر پرستاری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی،سازمان نظام پرستاری جمهوری اسلامی ایران، معاونت آموزشی وزارت بهداشت، فرهنگستان علوم پزشکی، بورد پرستاری، سازمان پزشکی قانونی، مرکز تحقیقات غدد و متابولیسم و مرکز تحقیقات اخلاق و تاریخ دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تهران در مورخ ۱۶/۱۲/۸۹ به تصویب شورایعالی اخلاق پزشکی وزارت بهداشت،درمان و آموزش پزشکی رسید. این آیین بر ۵ محور بوده و شامل موارد زیر می باشد:
۱-پرستار و جامعه
پرستار باید:
در جهت ارتقای سلامت جامعه،پیشگیری از بیماریها،اعاده سلامت و کاهش درد و رنج، کوشش کند و آنرا رسالت اصلی خود بداند.
مراقبت پرستاری را صرف نظر از نژاد،ملیت،مذهب،فرهنگ،جنس،سن،وضعیت اقتصادی-اجتماعی،مسائل سیاسی،بیماری جسمی یا روحی-روانی یا هر عامل دیگری ارائه دهد و در جهت حذف بی عدالتی و نابرابری در جامعه بکوشد.
مراقبتهای پرستاری را با رعایت احترام به حقوق انسانی و تا حد امکان با در نظر گرفتن ارزشها،آداب و رسوم اجتماعی،فرهنگی و اعتقادات دینی مددجو/بیمار ارائه دهد.
به جامعه در زمینه ارتقای سلامتی و پیشگیری از بیماریها آموزش دهد و این را از مهمترین مسئولیتهای خود بداند. مراقبت پرستاری و آموزش استاندارد باید متناسب با فرهنگ،باورها،ارزشها و نیازهای افراد ارائه شود.
به چالشها و مسائل اخلاقی در محیط جامعه و محیط کار که قداست حرفه پرستاری را مخدوش می کند توجه و حساسیت داشته، در مواقع لازم راه حل و پاسخ مناسب را پیشنهاد دهد.
ضمن همکاری و هماهنگی با سایر افراد،گروه ها و نهادهای اجتماعی جهت برطرف کردن نیازهای اجتماعی و رفع مسایل اخلاقی مطرح در حیطه مراقبتهای سلامت تلاش کند.
به گروه ها و افراد آسیب پذیر از قبیل کودکان،سالمندان،افراد دچار ناتوانی و معلولیتهای جسمی،بیماران روانی و مانند آنها توجه ویژه کند.
ضمن توجه به سلامت در سطح محلی، در راستای حصول اهداف سلامت در سطح ملی و جهانی نیز تلاش و همکاری کند.
در بحران ها و حوادث طبیعی همچون جنگ،زلزله،سیل،همه گیری بیماریها و مانند آنها مسئولیتها و وظایف خود را با در نظر گرفتن احتیاطات لازم را انجام دهد.
۲-پرستار و تعهد حرفه ای
پرستار باید:
هنگام اجرای مداخلات پرستاری و تصمیم گیری های بالینی،مسئولیتهای اخلاقی را همانند مسئولیتهای حقوقی و حرفه ای در نظر بگیرد.
در حد وظایف و اختیارات خود، در جهت فراهم آوردن محیطی امن و سالم برای مددجو/بیمار کوشا باشد.
با حضور بموقع، انجام وظایف حرفه ای به نحو احسن، و ثبت دقیق و کامل مراقبتهای انجام شده، امنیت مددجو/بیمار را تامین نماید.